ارزیابی درمان ترکیبی سلول های بنیادی مشتق از مغز استخوان (BM-MSCs) و لوسیون ترمیم کننده حاوی عسل، پروپولیس و آلوئه ورا در بهبود زخم سوختگی درجه دو در مدل حیوانی

یکی از چالش های علم پزشکی ترمیم زخم های سوختگی است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی درمان با لوسیون حاوی عسل، آلویه ورا، بره موم و سلول های بنیادی مشتق از مغز استخوان در بهبود زخم سوختگی درجه دو در مدل حیوانی است.

این مطالعه تجربی در حیوان خانه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، از مهر ماه 1399 تا آبان ماه 1399 انجام شد و 72 رت پس از سوختگی در شش گروه با دوره های 7، 14 و 21 روزه تقسیم بندی شدند: شاهد (بدون درمان)، کنترل مثبت (پماد سیلورسولفادیازین 1%)، تجربی اول (سلول های بنیادی)، تجربی دوم (لوسیون)، تجربی سوم (سلول های بنیادی و لوسیون)، تجربی چهارم (DMEM). از سطح زخم در روزهای صفر، 4، 7، 10، 14، 17 و 21 عکس تهیه شد و مساحت زخم توسط نرم افزار J image محاسبه گردید. در روزهای 7، 14، 21 نمونه ها جهت رنگ آمیزی H&E، تری کروم ماسون و بررسی های IHC و RT-PCR تهیه شدند و نتایج با نرم افزارGraph Pad Prism8  و آزمون های Analysis of variance، Two Way و  Tukeyبررسی شد.

ارجحیت درمان با گروه درمان ترکیبی و سپس با گروه لوسیون بود. در تصاویر ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک، بیشترین میزان پوشش زخم و حضور رشته های کلاژن بالغ در گروه درمان ترکیبی مشاهده شد. نتایج آنالیزها نیز بیانگر افزایش اپیتلیزاسیون، گرانولیشن، رسوب کلاژن، آنژیوژنز و تکثیر سلول های فیبروبلاست و کاهش التهاب در گروه درمان ترکیبی بود. گروه درمان ترکیبی بیشترین میزان بیان ژن TGF-β را دارا بود (05/0<p).

درمان ترکیبی لوسیون و سلول های بنیادی مشتق از مغز استخوان در ترمیم زخم سوختگی درجه دو در مدل حیوانی تاثیرات هم افزایی داشته و منجر به تسریع ترمیم زخم های سوختگی می شود.