پاسخ آنزیمی، ترکیبات موسیلاژ و اسیدهای چرب گیاه بالنگوی شهری به منابع شیمیایی و بیولوژیک نیتروژن در شرایط تنش شوری

بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر به دو صورت محلول پاشی و بذرمال (تیمار بذرمال در زمان کاشت با بذور مخلوط شده و تیمار محلول پاشی در فاز رویشی اضافه گردید) و تیمار بدون کود به عنوان شاهد) و دو بستر خاک (غیر شور 91/0 و شور 70/6 دسی زیمنس بر متر) مرتب شدند. بیشترین میزان فعالیت های آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و محتوای فنل کل مربوط به گیاهان رشد کرده در خاک شور بدون تیمار کودی بود. کلیه ترکیبات موجود در موسیلاژ بالنگو در شرایط غیر شور بیشتر بود. تیمار بذرمال ازتوباکتر برای زایلوز، گلوکز و گالاکتوز، و تیمار اوره برای رامنوز بیشترین مقادیر را در شرایط غیرشور نشان دادند. کاربرد اوره برای تولید رافینوز، آرابینوز، گالاکتورونیک و گلوکورونیک اسید برتری داشت. شوری و تیمارهای کودی تاثیر معنی داری روی درصد روغن و موسیلاژ نداشتند. در کلیه تیمار های کودی، شوری باعث افزایش میزان آنتی اکسیدانت ها شد. در مورد قند های محلول کود های نیتروژنه از کاهش بیش ازحد جلوگیری کرده و باعث تعدیل این مقدار شد. باوجود افزایش اسید های چرب اشباع و غیراشباع در شرایط شوری خاک، تیمار های کودی باعث افزایش اسید های چرب اشباع (استیاریک، پالمیتولییک، پالمتیک و میریستیک) و کاهش اسید های چرب غیراشباع (لینولنیک، لینولییک و اولییک) شدند.