بررسی اثر تنش خشکی و نیتریک اکساید بر شاخص های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه (Satureja hortensis)

خشکی یکی از عمده ترین تنش های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می باشد. سدیم نیتروپروساید به عنوان یک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اسانس فراوان و پرکاربرد در صنایع غذایی و دارویی می باشد. به این منظور اثر سدیم نیتروپروساید (0، 25 و 50 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی (25،50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سال 1398 و در شرایط گلخانه بصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی بر شاخص های رشد و فعالیت آنزیمی، بررسی شد. گیاهان در مرحله 6 تا 8 برگی با سدیم نیتروپروساید محلول پاشی شدند، پس از 24 ساعت، خشکی نیز اعمال گردید. مرحله دوم اعمال تیمارها هم یک هفته پس از اولین مرحله بود و پس از دو هفته شاخص های رشد و فعالیت آنزیمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنی دار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، فنل، پرولین و درصد اسانس اندام هوایی گردید. تیمار همزمان خشکی و سدیم نیتروپروساید با کاهش معنی دار تنش اکسیداتیو حاصل از خشکی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داد. بیشترین درصد اسانس (71/1%) در محلول پاشی با سدیم نیتروپروساید50 میکرومولار و در ظرفیت زراعی 25 درصد بدست آمد. در مجموع محلول پاشی سدیم نیتروپروساید موجب کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه مرزه شد.