شرکت سهامی عام در تحلیل فقهای معاصر امامیه

شرکت سهامی عام از تاسیسات حقوقی مدرن است که تاکنون تبیین تامی از منظر فقه اسلامی درباره آن صورت نگرفته است. بیان فقها در موضوع شرکت های تجاری ابهام دارد، هرچند عده ای از آنان تلاش کرده اند آن را بر مبنای شرکت فقهی (مدنی) توجیه کنند. اما به نظر می رسد این نحوه بحث صحیح نیست و با دقت در ماهیت این شرکت ها می توان دریافت شرکت سهامی عام ماهیتا با شرکت مدنی و فقهی متفاوت است. درواقع، شرکت سهامی عام یک نهاد و یک سازمان است، بنابراین یکی دانستن آن با عقد، نوعی تحویل یا فروکاستن این پدیده چندوجهی اجتماعی  اقتصادی است. مسایل متعددی ازقبیل لزوم رضایت همه شرکا در معاملات شرکت، امتیاز خاص درنظر گرفتن برای سهام ممتاز و نیز موت و جنون برخی از شرکا، در طراحی این نهاد تعیین کننده و نیازمند بررسی هستند. با ملاحظه مجموعه این مسایل و چالش ها به نظر می رسد تبیین شرکت سهامی عام براساس فقه موجود با محذوراتی مواجه است که مهم ترین آن ها شخصیت حقوقی است. کلام فقها در بحث شخصیت حقوقی و شرکت های تجاری نیز منقح نیست. در این مقاله تلاش می شود با روش تحلیلی  توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به این مشکل و نیز دیگر چالش های فقهی شرکت های سهامی پرداخته شود.