ارزیابی وضعیت امنیت آب در بزرگ آبخیز فلات مرکزی ایران

از آن جا که ایران در کمربند خشک جهان است و تاکنون ارزیابی جامع و دقیقی از وضعیت امنیت آب در کشور نشده است، بررسی تغییرپذیری آن که یکی از متغیرهای مهم اثرگزار بر امنیت ملی است برای تدوین الگوهای مناسب مدیریتی مهم و اجتناب ناپذیر است. این پژوهش در بزرگ آبخیز فلات مرکزی که وسعت و جمعیت آن زیاد است اجرا شد. هشت زیرشاخص مهم سرانه ی اندوخته های آب تجدیدپذیر، شدت بهره گیری از اندوخته های آب، بهره وری آب، سرمایه گذاری در زیرساخت های آب، کیفیت آب، دست رسی به آب آشامیدنی، و مدیریت آلودگی و بازچرخانی آب، تغییر پهنه ی پوشش سبز و پهنه های آبی بزرگ در دوره ی زمانی 20 ساله با فاصله ی زمانی 5 ساله (1375 تا 1395) به کار گرفته شد. نتیجه ی اندازه های به دست آمده برای امنیت آب در سال های پژوهش 0/356، 0/330، 0/363، 0/291 و 0/291 واحد برای سال های 1375، 1380، 1385، 1390 و 1395، و میانگین آن در بیست سال پژوهش 0/326 واحد بود. اولویت بندی عامل های موثر بر امنیت آب نشان داد که بیش ترین اندازه ی اثرگزاری بر امنیت آب از سرانه ی اندوخته های آب تجدیدپذیر و شدت بهره گیری از اندوخته های آب بود. لازم است با کاربرد مدیریت پایدار بر اندوخته های آبی، ضمن درنظر گرفتن بایدهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و توجه دادن نهادهای اجرایی و قانون گزار به امنیت آب برای روی کرد به آن در افزایش دادن امنیت ملی، تعادل مناسبی در بهره گیری از اندوخته های آبی و بهبود امنیت آب، و پی رو آن امنیت ملی ایجاد شود.