تحلیل آرای ابن تیمیه درباره امامت و خلافت امام علی (ع)

خلافت علی (ع) بعد از عثمان، محل اتفاق مسلمانان است و علی (ع) تنها خلیفه ای است که مردم برای بیعت کردن به خانه اش هجوم بردند و اصرار کردند که با او بیعت کنند. ابن تیمیه، مانند دیگر اندیشمندان، به حوادث دوران خلافت علی (ع) توجه کرده و اصل خلافت حضرت را پذیرفته است. اما درباره حوادث دوران خلافت ایشان دیدگاه های متفاوتی را مطرح کرده است که نیاز به بررسی دارد. از باب نمونه، انعقاد خلافت آن حضرت را به دلیل همراهی اهل شوکت و تعدادی از امت درست دانسته اما سپس دچار تردید شده است. وی جنگ های رخ داده میان علی (ع) و مخالفان را از باب تلاش شخصی برای تثبیت حکومت دانسته است. در حالی که در سیره و گفتار علی (ع) و نیز در منابع تاریخی به تلاش آن حضرت برای تثبیت نظام خلافت به قصد اقامه دین پس از پیامبر (ص) اشاره شده و گزارش های تاریخی نیز برخلاف دیدگاه های وی است. در این نوشتار که با استفاده از روش کتاب خانه ای و با مراجعه به آثار ابن تیمیه گرد آمده، کوشیده ایم آرای کلامی و تاریخی ابن تیمیه را تجزیه و تحلیل کنیم. می توان گفت مبانی ابن تیمیه در این باب کاستی های روشنی دارد.