بررسی اثربخشی برنامه آموزش مثبت نگری مبتنی بر شفقت برای مادران دارای فرزند خردسال با نشانگان داون بر نگرش به فرزند با نیازهای ویژه

تولد کودک با نیازهای ویژه سبب یاس، ناامیدی و ناکامی والدین می‌شود و پذیرش فرزند توسط والدین را دشوار می‌‌کند. این پژوهش با هدف طراحی برنامه آموزش مثبت‌نگری مبتنی‌بر شفقت برای مادران دارای کودک خردسال با نشانگان داون و بررسی اثربخشی آن بر بهبود نگرش آن‌ها به کودک با نیازهای ویژه انجام شد. انجام شد.

روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری را مادران کودکان با نشانگان داون کمتر از دو سال در استان یزد در آبان 1397 تشکیل دادند. نمونه شامل چهارده مادر بود که به‌شیوه دردسترس، از شهرهای یزد، میبد و اردکان انتخاب شدند. پس از همتاسازی براساس سطح تحصیلات و وضعیت سن، به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه هفت نفر). ابزار پژوهش مقیاس نگرش والدین نسبت به کودک با نیازهای ویژه (گوندر، 2002) بود. صرفا برای گروه آزمایش چهارده جلسه آموزش مثبت‌نگری مبتنی‌بر شفقت ارایه شد. برای تحلیل داده‌ها آزمون‌ تی گروه‌های مستقل، آزمون مجذور کای (خی‌دو)، روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 20 در سطح معناداری 0٫05 صورت گرفت.

اثر زمان (0٫001>p)، اثر گروه (0٫043=p) و اثر تعامل بین زمان و گروه (0٫025=p) بر متغیر نگرش مادران به کودکان با نیازهای ویژه‌ معنادار بود. در گروه آزمایش بین میانگین نمرات متغیر مذکور در پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیش‌آزمون-پیگیری، تفاوت معنا‌دار وجود داشت (0٫001>p). همچنین در گروه آزمایش، میانگین نمرات متغیر نگرش مادران به کودکان با نیازهای ویژه‌ در مرحله پیگیری (3٫760±84٫142) بیشتر از مرحله پس‌آزمون (3٫184±83٫857) بود که تدام اثر مداخله را در مرحله پیگیری نشان می‌دهد.

باتوجه به یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، برنامه آموزش مثبت‌نگری مبتنی‌بر شفقت بر بهبود نگرش مادران به کودک با نیازهای ویژه اثربخشی دارد و می‌توان از این برنامه برای پذیرش معلولیت فرزند بهره گرفت.