بررسی اثربخشی درمان فراشناخت بر استرس والدگری و شفقت به خود مادران کودکان 8-6 سال مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی

حضور کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی در خانواده وظایفی مضاعف بر والدین تحمیل می‌کند؛ ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان فراشناخت بر استرس والد‌گری و شفقت به خود مادران کودکان مبتلا به نارسایی توجه/فزون‌کنشی انجام شد.

روش‌بررسی:

 روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه پژوهش را تمامی مادران کودکان 6تا8 سال مبتلا به نارسایی توجه/فزون‌کنشی شهرستان فلاورجان استان اصفهان تشکیل دادند که در سال 1398 به مرکز مشاوره آموزش‌وپرورش فلاورجان مراجعه کردند. سی مادر داوطلب به‌صورت دردسترس انتخاب شدند و به‌شیوه تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل شاخص استرس والدینی (آبیدین، 1990) و مقیاس شفقت به خود (نف، 2003) بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی دو گروه مستقل و یومن‌ویتنی، روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫05=α در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد.

یافته‌ها: 

نتایج نشان داد، تاثیر گروه بر نمرات استرس ‌والدگری (0٫028=p) و شفقت ‌به خود (0٫021=p) معنادار بود. تاثیر زمان اندازه‌گیری بر نمرات استرس ‌والدگری و شفقت‌ به خود معنادار بود (0٫001>p). در متغیر استرس والدگری بین مراحل پیش‌‌آزمون با پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار وجود داشت (0٫001>p). در متغیر شفقت به ‌خود بین مرحله پیش‌آزمون با مراحل پس‌آ‌زمون (0٫028=p) و پیگیری (0٫005=p)، تفاوت معنادار مشاهده شد. در متغیر استرس والدگری بین مراحل پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد (0٫001>p) و در متغیر شفقت به خود بین مراحل مذکور تفاوت معنادار مشاهده نشد (0٫175=p) که حاکی از ماندگاری مداخله در مرحله پیگیری‌اند. 

نتیجه‌گیری:

براساس نتایج پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که درمان فراشناخت موجب کاهش استرس والدگری و ارتقای شفقت به خود مادران می‌شود؛ ازاین‌رو درمان مذکور می‌تواند به‌عنوان مداخله‌ای موثر به‌منظور بهبود توان‌مندی‌های روان‌شناختی مادران کودکان مبتلا به نارسایی ‌توجه/فزون‌کنشی باشد.