بررسی فرایند تضعیف در گویش سیرجانی: واج شناسی خودواحد

در واج ​شناسی خودواحد، گلداسمیت (1976) بازنمایی واجی را از حالت خطی به صورت غیرخطی در زبان​ های نواختی بسط داد. به دلیل غیرخطی بودن و وجود ساختار لایه ​ای در این دیدگاه، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به توصیف و تحلیل برخی از فرایندهای واجی تضعیف براساس تقسیم بندی (کول، 2007) در مورد این فرایند؛ نظیر سایشی شدگی، همگونی و حذف و همچنین بررسی این فرایندها بر طبق اصول واج شناسی خود واحد؛ یعنی گسترش و قطع (مک کارتی، 1988) در گویش سیرجانی می​ پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است. به این منظور،  چهل گویشور با جنسیت، سن، تحصیلات و شغل های مختلف از مناطق متعدد شهرستان سیرجان انتخاب شدند و با استفاده از ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با آن ها داده های زبانی جمع ​آوری گردید. سپس داده های جمع آوری شده، با استفاده از الفبای «IPA» آوانویسی و فرایندهای واجی موجود در آن ها استخراج و طبقه بندی شدند. سرانجام قواعد واجی به کار رفته در پیکره زبانی بر اساس واج​ شناسی خودواحد توصیف و تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان می ​دهد اعمال فرایند گسترش در گویش سیرجانی به صورت فرایندهای سایشی ​شدگی همخوان​ های انسدادی، همگون سازی جایگاه تولید و واک داری رخ می​ دهد. همچنین، فرایند قطع فقط در قالب حذف همخوان تحقق می یابد.