بررسی اثر جفت گیری برسمیت اسانس رزماری (Rosmarinus officinalis) علیه سوسک چهار نقطه ای حبوبات (Callosobruchus macullatus).

سوسک چهار نقطه ای حبوبات، Callosobruchus maculatus (Coleoptera: Chrysomelidae) از آفات اصلی حبوبات به خصوص لوبیا چشم بلبلی است و به یک آفت جدی در انبارها تبدیل شده است. درنتیجه، کنترل این آفت توسط آفت کش های طبیعی مانند اسانس های گیاهی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش برای نخستین بار اثر جفت گیری حشره برکارایی اسانس رزماری علیه سوسک چهار نقطه ای حبوبات درشرایط آزمایشگاهی بررسی شد. آزمایش های زیست سنجی در محدوده غلظت های، 07/35 تا 63/78میکرولیتربرلیتر هوا برای حشرات نر باکره و 17/39 تا 22 /102 میکرولیتربرلیتر هوا برای حشرات ماده باکره و 04/55 تا 49/86 میکرولیتربرلیتر هوا و 90/62 تا 36/94 میکرولیتربر لیتر هوا به ترتیب برای حشرات نر و ماده یک بار جفت گیری کرده و به ترتیب در محدوده غلظت های 51/62 تا 81/125، 36/94 و 26/157 میکرولیتر بر لیتر هوا برای حشرات نر و ماده چندین بار جفت گیری کرده، انجام شد. نتایج نشان داد، حشراتی که چندین بار جفت گیری کرده بودند، بیشترین مقاومت را نسبت به اسانس رزماری داشته و مقدار LC50 به ترتیب برای حشرات نر و ماده 032/ 90و 015/118 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. حشرات باکره نسبت به اسانس رزماری حساس تر بودند و مقدار LC50 به دست آمده برای نر 173/48 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای ماده 298/58 میکرولیتر بر لیتر هوا است. نتایج پژوهش نشان می دهد جفت گیری باعث کاهش اثر اسانس رزماری روی حشرات بالغ سوسک چهار نقطه ای حبوبات می شود. این نتایج می توانند در طراحی راهبردهای مبارزه با آفت سوسک چهار نقطه ای حبوبات توسط اسانس های گیاهی و همچنین زمان دقیق به کارگیری این ترکیبات جهت دست یافتن به بیشترین اثربخشی موثر باشند.