مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مشارکتی و آموزش خودتنظیمی تحصیلی بر خودکارآمدی تحصیلی و تفکر انتقادی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز

زندگی تحصیلی از مهم ترین دوره های زندگی فرد است که بر تربیت و یادگیری موثر و موفقیت آمیز دانش آموزان تاثیر می گذارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مشارکتی و خودتنظیمی تحصیلی بر خودکارآمدی تحصیلی و تفکر انتقادی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز صورت پذیرفت.

طرح پژوهش، شبه آزمایشی با پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه گواه و پیگیری بودکه با مشارکت 45 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز در سال 1398، که به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، انجام شد. پیش از شروع مداخله برای سه گروه، پیش آزمون اجرا شد. ابزار گردآوری اطلاعات مقیاس خودکارآمدی تحصیلی Owen & Feraman و پرسشنامه استاندارد تفکر انتقادی رجایی بود. پس از آموزش به گروه های آزمایشی، پس آزمون اجرا شد و بعد از دو ماه برای سنجش پایداری آموزش ها پیگیری انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم افزار SPSS-24 و با تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی انجام شد.

در گروه آموزش یادگیری مشارکتی، میانگین (انحراف معیار) خودکارآمدی از (6/6) 6/74 در پیش آزمون به (5/5) 5/78 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P) و در دوره پیگیری به (5/6) 8/74 رسید که اثربخشی پایدار نبود. در گروه آموزش خودتنظیمی تحصیلی میانگین (انحراف معیار) خودکارآمدی از (5/3) 6/69 در پیش آزمون به (4/3) 8/78 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P) و در دوره پیگیری نیز به (4/3) 4/78 رسید که اثربخشی پایدار بود (05/0>P). در گروه گواه میانگین (انحراف معیار) خودکارآمدی از (3/3) 2/72 در پیش آزمون به (6/3) 8/72 در پس آزمون و (5/3) 8/72 در پیگیری رسید که تفاوتی نداشت. در گروه آموزش یادگیری مشارکتی، میانگین (انحراف معیار) تفکر انتقادی از (3/5) 9/69 در پیش آزمون به (8/5) 79 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P) و در دوره پیگیری به (6/5) 3/70 رسید که اثربخشی پایدار نبود. در گروه آموزش خودتنظیمی تحصیلی میانگین (انحراف معیار) تفکر انتقادی از (5/4) 69 در پیش آزمون به (5/4) 77 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P) و در دوره پیگیری نیز به (4) 9/69 رسید که اثربخشی پایدار نبود. در گروه گواه میانگین (انحراف معیار) خودکارآمدی از (2/5) 4/69 در پیش آزمون به (4) 1/69 در پس آزمون و (9/4) 8/69 در پیگیری رسید که تفاوتی نداشت.

مطالعه نشان داد آموزش یادگیری مشارکتی و آموزش خودتنظیمی تحصیلی بر بهبود خودکارآمدی تحصیلی و تفکر انتقادی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز موثر بود. همچنین اثربخشی آموزش خودتنظیمی تحصیلی بر افزایش خودکارآمدی تحصیلی بیشتر از اثربخشی آموزش یادگیری مشارکتی بود اما بین اثربخشی دو مداخله در تفکر انتقادی تفاوت معنی داری وجود نداشت.