برآورد ارزش اقتصادی شیرین‏ بیان (Glycyrrhiza globra) در مقایسه با درآمد حاصل از علوفه مراتع منطقه تازه قلعه

علوفه یکی از عمده ترین محصولات مراتع منطقه تازه قلعه شهرستان بجنورد بوده و یکی از اصلیترین مشاغل این منطقه دامداری است. همچنین بهرهبرداری از گیاه دارویی شیرینبیان نیز در یک دوره سه ماهه از اوایل آبان ماه انجام گرفته و بخشی از درآمدهای اهالی منطقه را تامین می نماید از . این رو تحقیق حاضر با هدف برآورد شاخصهای اقتصادی برداشت و فروش شیر ینبیان و تعیین نسبت درآمدی آن با درآمد حاصل از علوفه در دامپروری به عنوان یکی از مشاغل اصلی این منطقه انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که درآمد خالص هر خانوار روستایی از محل برداشت علوفه /5 28 میلیون ریال در سال میباشد که نزدیک به 55 درصد از درآمد سالانه خانوار را در بر میگیرد، همچنین درآمد خالص هر خانوار روستایی از برداشت شیرین بیان نیز 2/85 میلیون ریال در سال میباشد که 6 درصد از درآمد خانوار را پوشش میدهد. رانت اقتصادی نیز نشان میدهد که؛ /5 541 هزار ریال در سال در هکتار رانت اقتصادی برای محصول علوفه و برای شیرینبیان، 8 میلیون ریال در سال در هکتار میباشد. نتایج تحقیق در خصوص میزان اشتغال سالانه نیز نشان میدهد که سهم علوفه در اشتغال منطقه 65 درصدو سهم شیرینبیان 35 درصد میباشد . اشتغال 35 درصدی شیرین بیان در کنار سهم 6 درصدی آن در درآمد خالص خانوار، و اشتغال 65 درصدی علوفه در کنار سهم 55 درصدی آن از درآمد خانوار، میزان اشتغال بیشتری را ایجاد می کند . همچنین متوسط ارزش افزودهای که در دو مرحله برای بومیان ایجاد میگردد، سهم 59 درصدی تبدیل شیرینبیان مرطوب به خشک به عبارتی افزایش 2/5 برابری قیمت آن را نشان میدهد. حاشیه بازاریابی محصول شیرینبیان 50 درصد میباشد. مطالعات کامل در خصوص ارزش اقتصادی مشاغل فصلی نظیر کشت دیم گیاهان دارویی در اراضی کشاورزی دیم فاقد سودآوری مناسب در کنار مشاغل اصلی دامداری و کشاورزی میتواند در بهبود سطح رفاهی اهالی تاثیر بسزایی داشته و از تخریب و تبدیل مراتع به اراضی دیم بکاهد.