تاثیر تغییر زاویه افقی تابش اشعه ایکس بر تشخیص پوسیدگی زیر ترمیم آمالگام کلاس II در تصاویر رادیوگرافی پری اپیکال: مطالعه آزمایشگاهی

دستیابی به روش های غیر تهاجمی جهت تشخیص مناسب پوسیدگی ثانویه در مجاورت ترمیم های دندانی از اهمیت بالایی برخوردار است. باتوجه به اینکه تغییر زوایای افقی و عمودی تابش اشعه ایکس در تصاویر رادیوگرافی، می تواند تشخیص پوسیدگی های دندانی را تحت تاثیر قرار دهد، این مطالعه با هدف ارزیابی تاثیر تغییر زاویه افقی تابش اشعه ایکس بر تشخیص پوسیدگی های دندانی در مجاورت ترمیم های آمالگام کلاس II دندان های خلفی در تصاویر رادیوگرافی پری اپیکال طراحی شد.

در این مطالعه آزمایشگاهی، ضایعات پوسیدگی مصنوعی در دیواره اگزیال حفره ترمیم آمالگام در سطوح اینترپروگزیمال 27 دندان پره مولر کشیده شده انسان ایجاد شد. رادیوگرافی های پری اپیکال با زوایای افقی متفاوت از دندان ها تهیه و توسط 5 مشاهده گر ارزیابی و نمره دهی شد. برای هر مشاهده گر میزان حساسیت، ویژگی، دقت، تشخیص مثبت کاذب و منفی کاذب تصاویر رادیوگرافی در هر کدام از زوایای افقی محاسبه و شاخص های ذکر شده توسط آزمون ناپارامتری کروسکال والیس بین زوایای مختلف رادیوگرافی مقایسه شدند. جهت بررسی میزان توافق کلی بین مشاهده گرها از ضریب توافق کاپای فلایز استفاده شد.

بالاترین دقت تشخیص رادیوگرافیک پوسیدگی ثانویه در سطوح مزیال دندان ها، مربوط به تابش اشعه ایکس با زاویه 5 درجه مزیالی و دیستالی (66/86%) و در سطوح دیستال دندان ها نیز به زوایه 10 درجه از سمت دیستال (90/85%) اختصاص یافت. همچنین، بین زاویه های افقی مختلف (0، 5، 10 و 15 درجه مزیال و دیستال) در میزان دقت تفاوت معنی داری وجود داشت (01/0P=)، بالاترین میزان توافق بین مشاهده گرها، در تشخیص ضایعات پوسیدگی سطوح مزیال دندان ها، در زاویه 10 درجه دیستالی (86/0) و در سطوح دیستال دندان ها، در زاویه 5 درجه دیستالی (89/0) بود.

در موارد شک به وجود پوسیدگی ثانویه در ناحیه پروگزیمال دندانی، در صورتیکه در رادیوگرافی استاندارد با زاویه مستقیم، پوسیدگی ثانویه قابل مشاهده نباشد تغییر زاویه افقی به میزان 5-10 درجه می تواند شانس مشاهده پوسیدگی زیر ترمیم های دندانی را افزایش دهد.