قیمت گذاری اختیار مشارکت در صندوق بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی

طرح‌های بازنشستگی جمعی اجباری با وجود مزیت‌های فراوان با آینده کار تناسبی نداشته و به‌تازگی در اصلاحات صندوق‌های بازنشستگی اعطای اختیار خروج به افراد مورد توجه قرار گرفته است. البته این نگرانی وجود دارد که اعطای اختیار خروج چه بر سر پایداری طرح‌ها خواهد آورد. این مقاله با در نظر گرفتن مشخصه‌های صندوق تامین اجتماعی ایران، به صورت نظری به محاسبه ارزش اختیار مشارکت در آن می‌پردازد. دو حالت فرض شد که بیمه‌شدگان از اختیار خروج برای یک‌بار در یک زمان معین (اختیار اروپایی) و یا به دفعات در دوران اشتغال (اختیار آمریکایی) برخوردار گردند و سپس از نظریه قیمت‌گذاری اختیارات برای تعیین ارزش آنها استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند که در هر دو نوع اختیار اروپایی یا آمریکایی اولا بطور کل در سنین بالا انگیزه خروج کم است و افراد به دلیل کسری بالای طرح تمایل دارند در طرح مانده و مستمری تعلق‌گرفته خود را بصورت سالانه دریافت کنند. در مقابل در سنین پایین انگیزه مشارکت کم است چراکه افراد در صورت مشارکت باید حق‌بیمه‌های اصلاحی بالایی برای جبران کسری بپردازند. با این وجود نشان داده شد که حتی افراد با سوابق پایین نیز حاضرند میزانی از کسری (بین 30 تا 40 درصد) را بپذیرند زیرا در صورت مشارکت در طرح و پرداخت حق‌بیمه، از بازده حقیقی حاصل از سرمایه‌گذاری اندوخته طرح و همچنین مزایای دیگر طرح‌های جمعی از جمله توزیع ریسک بین‌فردی و بین‌نسلی منتفع خواهند شد. طبق یافته‌ها در اختیار آمریکایی انگیزه برای مشارکت همواره بیشتر و آستانه خروج همواره پایین‌تر از حالت اختیار اروپایی است.