الگوی تبیینی تقنین معطوف به واقعیت اجتماعی با الهام از اندیشه های نظام سازی شهید صدر

قانون یکی از خرده‌نظام‌های اصلی اجتماع در دوران معاصر است. تقنین براساس سنخ‌ها و سطوح مختلف واقعیت اجتماعی، یکی از اقتضایات اصلی «قانونگذاری مناسب» است. فهم روش‌مند از سطوح مختلف واقعیت اجتماعی موثر و متاثر نسبت‌ به قانون، مکانیسم تاثیرگذاری و تاثیرپذیری و راهبردهای اصلی مقابله با عوامل آسیب‌زا، به‌‌وسیله الگوهای نظری تبیین می‌گردند. بنابراین تبیین فنی تقنین معطوف به واقعیت اجتماعی از چشم‌انداز نظریه‌های نظام‌سازی قابل ‌پیگیری است. پژوهش حاضر درصدد است با الهام از اندیشه‌های نظام‌سازی شهید صدر، به تبیین تقنین معطوف به واقعیت اجتماعی بپردازد. دغدغه‌مندی شهید صدر نسبت به نظام اجتماعی ناظر به واقعیات عینیت‌یافته در جوامع اسلامی است. ارایه ایده‌های توصیفی، تبیینی، هنجاری و راهبردی توسط شهید صدر، چارچوب‌های نظری منسجمی را برای حل مسیله این پژوهش در اختیار قرار می‌دهد. این چارچوب‌ها می‌تواند منشا انتزاع مصادیق مختلف واقعیت اجتماعی موثر در قانونگذاری متناسب با جوامع اسلامی باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد سطوح مختلف واقعیات اجتماعی موثر در تقنین متناسب با جوامع اسلامی، به دو عامل بنیادین «نیاز» و «روش» برمی‌گردد. این دو عامل بنیادین، آثار خود را  به ترتیب بر کنشگران و ساختارهای اجتماعی منعکس می‌کند. راهبردهای ارایه‌شده نیز ناظر به مداخله بر این دو عامل بنیادین ترسیم می‌گردد. بخشی از این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی است که با بهره‌گیری از تکنیک‌های روش زمینه‌ای اجرا گردید و انطباق اندیشه‌های شهید صدر بر مباحث تقنین با روش تحلیل عقلی انجام گرفت