نفرین عینیت در علوم اجتماعی: وبر و نوع ایده آل

وبر در مواضع مختلف تلاش کرده تا از مفهوم عینیت برای علوم اجتماعی و جامعه شناسی دفاع کند. این تلاش از سویی برای گریز از نسبی گرایی اخلاقی و از سویی برای دور شدن از نسبی گرایی معرفتی است. او با ابزار عینیت از نسبی گرایی معرفتی فاصله گرفته و با تاکید بر مفهوم چالشی شخصیت دانشمند از نسبی گرایی اخلاقی. در این مقاله تلاش کردیم تا نگاهی تکوینی به تحول مسیله عینیت در اندیشه وبر داشته باشیم. برای این منظور تاثیرپذیری وبر از دو مفهوم مکتب نوکانتی های جنوب غربی آلمان، را پی جویی کرده ایم. وبر در ارایه نوع ایده آل وام دار ویندلباند بود و ربط ارزشی را هم از ریکرت اخذ کرد. ربط ارزشی در خدمت نوع ایده آل قرار گرفت و نهایتا کل جامعه شناسی وبر بر آن ابتناء یافت. نوع ایده آل هرچند مفهومی تا حدممکن خالی از محتوا و عام است، اما رویکرد به آن مبتنی بر ارزش هایی است که دانشمند واجد آن است. علم اجتماعی هنگامی ممکن است که یا این ارزش ها در نفس الامر جهانی و عام باشند و یا به طریقی غیرمعرفتی و با فرایندی مشابه جهانی شدن، جهانی و عام بشوند. هرچند از برخی فقرات وبر رویکرد دوم هم استشمام می شود، اما توجه به وجوه ریکرتی اندیشه ی وبر، احتمال اول را تقویت می کند. این مقاله پژوهشی است پیرامون امکانات نوع ایده آل برای عینیت در علوم اجتماعی از منظر وبر.