بررسی تداخل و عدم تداخل احکام کیفری در سیاست کیفری ایران

موضوع تداخل جنایات در حقوق عرفی از متفرعات بحث تعدد جرم و از جمله عوامل عمومی تشدید مجازات‏ها و در زمره مباحث حقوق جزای عمومی است. اما تداخل جنایات در قصاص و دیات از احکام تداخل حدود و تعزیرات متفاوت بوده و تابع ابواب مربوط و در زمره مباحث حقوق جزای اختصاصی می‏باشد. تداخل جنایات از مناظر مختلف، مصادیق و انواع گوناگونی دارد. برای مثال از منظر رکن روانی و بالتبع نوع کیفر به «تداخل قصاص» و «تداخل دیات» و از بعد متعلق به «تداخل عضو در نفس»، «عضو در عضو» و «عضو در منفعت» تقسیم می‏گردد.

پژوهش حاضر به صورت توصیفی و تحلیلی انجام خواهد شد.

جامع ترین ملاک تقسیم بندی تداخل جنایات، وحدت یا تعدد ضربات وارده بر مجنی علیه است که هر یک به نوبه خود ممکن است جنایت واحد یا متعدد، بر عضو یا نفس و یا اعضاء ایجاد کنند. در این نوشتار با آسیب شناسی مقررات مزبور به این پرسش پاسخ می دهیم که آیا تعدد جنایات مادون نفس عینا از احکام و مقررات تداخل جنایات بر نفس تبعیت می‏کند یا این دو حوزه با یکدیگر متفاوت می‏باشند. ق.م.ا 1392 به پیروی از قول مشهور فقهای امامیه میان این دو حوزه قایل به تفکیک شده و برخلاف جنایات مادون نفس، در جنایات عمدی بر نفس، قاعده تداخل جنایات را پذیرفته است.