بررسی رابطه بین گونه‎ های پلاخور (Lonicera spp.) موجود در ایران با استفاده از رمزینه کردن DNA و شاخص های ریخت شناسانه

جنس Lonicera از تیره Caprifoliaceae است و در زبان فارسی به نام های پلاخور، شونگ و یا پیچ امین الدوله (Honeysuckle) خوانده می شود. شناخت روابط بین گونه ای بر اساس ویژگی های ریخت شناسانه و بیوشیمیایی گاهی نتایج متناقضی داشته اند. در این مطالعه، برای شناسایی، جداسازی و تعیین روابط تبارزایی 12 گونه Lonicera موجود درایران، از نشانگرهای ریخت شناسانه، رمزینه های DNA هسته ای و کلروپلاستی (شامل ITS و matK) همراه با چند توالی دیگر از پایگاه بانک ژن NCBI استفاده گردید. DNA ژنومی با استفاده از کیت های موجود استخراج و واکنش PCR برای تکثیر دو ناحیه مورد نظر انجام شد و در پایان نمونه های خالص سازی شده توالی یابی شدند. تجزیه خوشه ای بر اساس ویژگی های ریخت شناسانه ، گونه ها را در دو گروه بزرگ قرار داد که گروه اول شامل L. sempervirens و گروه دوم شامل 11 گونه دیگر بود. نزدیکترین رابطه ژنتیکی بین گونه های L. floribunda و L. nummulariifolia و کمترین شباهت بین گونه های L. sempervirens و L. caprifolium وجود داشت. واکاوی به عامل های اصلی (Principle component analysis (PCAs)) روی داده های مربوط به ریخت شناسی نشان داد که سه عامل اول در مجموع1/71 % گوناگونی را شامل می شدند که عامل اول شامل پوشش کرکی ساقه، شکل پهنک، حاشیه برگ، شکل نوک پهنک، رنگ گل، پوشش کرکی برگ، پایین برگ و رنگ میوه، طول دمبرگ و فاصله میانگره به عنوان اجزاء اصلی، 8/38% گوناگونی را توجیه نمود. بر اساس بررسی های مولکولی، طول منطقه matK در حدود 1135-1110 نوکلیوتید بود. آنالیز پارسیمونی این ناحیه 944 جایگاه حفاظت شده، 109 جایگاه متغیر و 19 جایگاه پارسیمون را نشان داد. در درخت تبارزایی ایجاد شده بوسیله ی ناحیه matK جداسازی همه ی گونه ها به جز دو گونه L. korolkovii و L. maackii به خوبی صورت گرفته و در شاخه های جداگانه قرار گرفتند. گوناگونی و فاصله ژنتیکی بین گونه ها در ناحیه matK با فاصله ژنتیکی 00/0 تا 057/0 مشاهده شد. این مطالعه نتوانست از آغازگرهای ITS جواب مطلوبی حاصل نماید. بنابراین، ناحیه matK با توجه به گوناگونی و تکثیر آسان، رمزینه مناسبی برای بررسی گوناگونی ژنتیکی بین گونه های پلاخور است.