بررسی ادله تاریخی میلاد امام زمان در عرصه تاریخ اجتماعی نوین و حافظه جمعی تاریخی

با توجه به اصالت مهدویت در باور شیعه و اهل سنت، این اندیشه از جایگاه مستحکمی در بین مسلمانان برخوردار است. برخی از علما و مورخین شهیر اهل سنت نیز به نقل روایی و تاریخی میلاد امام زمان؟عج؟ پرداخته اند. در این پژوهش، انکار میلاد امام دوازدهم شیعه توسط پیشران نسل دوم جریان روشنفکری دینی به روش تاریخ اجتماعی نوین و مطالعات حافظه جمعی تاریخی بررسی شده است. هدف این تحقیق با عنایت به دستاوردهای دو حوزه یاد شده، نگاهی نو به مهدویت و نقد اظهار نظر عجولانه پیشران نسل دوم جریان روشنفکری دینی در این رابطه است. در این میان با رد نگاه کارلایلی به تاریخ، تاکید بر رسالت تاریخ اجتماعی در بعد زیست جهان غیر مادی دنبال شده است. این حیطه دربردارنده آیین ها، باورها و آداب و رسوم ناظر به آنها، معتقدات و رفتارهای دینی مردم است. با توجه به این رویکرد، برکشیدن زوایای تاریک در تاریخ مورد تاکید است. از سوی دیگر گزاره های متواتر تاریخی که به نوعی حافظه جمعی تاریخی به شمار می آید، انکار اندیشه مهدویت و میلاد مهدی موعود؟عج؟ را به نقد می کشد.