تلفیق مدل بارش-رواناب مفهومی Sacramento و داده های بازتحلیل شده مدلهای جهانی برای شبیه سازی رواناب

برآورد صحیح رواناب برای تصمیم گیری در خصوص پروژه های منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راه های تخمین رواناب، استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی مفهومی می باشد. علت استفاده از چنین مدلهایی در بسیاری از مطالعات، ساختار نسبتا ساده و تعداد داده های ورودی کم آنها می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی عملکرد مدل بارش-رواناب مفهومی Sacramento در شبیه سازی رواناب خروجی از حوضه آبریز شاپور و نیز تعیین مناسب ترین داده بازتحلیل شده جهت تخمین تبخیروتعرق در بازه مطالعاتی می باشد. در پژوهش حاضر از نتایج چهار مدل باز تحلیل شده HBV-SIMREG، ORCHIDEE، PCR-GLOBW ،WATERGAP3 و W3RA جهت برآورد سری زمانی تبخیروتعرق که یکی از مهمترین ورودی های مدل Sacramento می باشد، استفاده شده است. همچنین برای تخمین متوسط وزنی بارش در سطح حوضه، از داده های بارش روزانه ثبت شده در ایستگاه های باران سنجی موجود در بازه مطالعاتی و روش Thiessen استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که داده های تبخیروتعرق بدست آمده از بیشتر مدلهای بازتحلیل شده مذکور، منجربه عملکرد مناسب مدل بارش-رواناب Sacramento در شبیه سازی دبی جریان روزانه می شود. هرچند لازم به ذکر است که عملکرد داده های W3RA، WATERGAP3 و PCR-GLOBW در هر دو مرحله واسنجی و صحت سنجی نسبت به دیگر داده ها از کارایی به مراتب بیشتری برخوردار می باشند. مقادیر شاخص آماری NSE برای سه مدل برتر در دو مرحله واسنجی و صحت سنجی به ترتیب همواره بالاتر از 87/0 و 60/0 می باشد. همچنین نتایج بدست آمده بر اساس داده های W3RA نشان داد که میزان خطای مدل Sacramento در تخمین حجم رواناب و دبی های اوج سیلاب به کمترین مقدار خود می رسد. میزان خطای مدل در برآورد دبی اوج سیلاب و حجم رواناب در صورت استفاده از داده های W3RA به ترتیب کمتر از 11 و 15 درصد می باشد. در یک جمع بندی کلی می توان چنین عنوان نمود که داده های بدست آمده از مدلهای بازتحلیل شده می تواند به عنوان یک داده مکمل و حتی جایگزین به ویژه در حوضه های فاقد آمار و یا آمار ناکافی برای استفاده در مطالعات منابع آب و شبیه سازی رواناب مدنظر محققین قرار گیرد.