اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر عملکرد خانواده و الگوهای ارتباطی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی

 اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی با مشکلات زیادی برای خانواده همراه است؛ ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر عملکرد خانواده و الگوهای ارتباطی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی انجام شد.

روش‌بررسی: 

روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش تمامی مادران با فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی در ناحیه یک شهر بهارستان در سال تحصیلی 98-1397 بودند. تعداد 30 نفر از والدین به‌شیوه نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. در هر دو گروه آزمایش و گواه از پرسشنامه سنجش عملکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 1983) و پرسشنامه الگوهای ارتباطی (کریستین و سالاوی، 1984) در مراحل‌ پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. جلسات درمان براساس راهنمای رفتاردرمانی دیالکتیکی رابینز و همکاران (2001) بود. گروه آزمایش ده جلسه 60 دقیقه‌ای مداخلات آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک را دریافت کرد؛ اما برای گروه گواه آموزشی ارایه نشد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک‌متغیره به‌وسیله نرم‏افزار SPSS نسخه 22 در سطح معنا‌داری 0٫05 استفاده شد.

یافته‌ها:

 نتایج نشان داد، بین گروه آزمایش و گروه گواه، تفاوت معنا‌داری در عملکرد خانواده (0٫008=p) و الگوهای ارتباطی مادران کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی شامل الگوی ارتباط سازنده متقابل، الگوی ارتباط اجتنابی متقابل و الگوی ارتباط توقع/کناره‌گیری (0٫001<p) مشاهده شد.

نتیجه‌گیری:

 براساس نتایج این پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، رفتاردرمانی دیالکتیکی بر بهبود عملکرد خانواده، کاهش الگوهای ارتباطی اجتنابی متقابل و ارتباط توقع/کناره‌گیری و نیز افزایش الگوی ارتباطی سازنده در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی موثر است.