بازآفرینی هویت فرهنگی قومی در میان مردم عرب خوزستان

بررسی مسایل فرهنگی در جوامع چندقومی و چندفرهنگی برای کاستن از واگرایی هایی فرهنگی و تحقق همبستگی اجتماعی یک ضرورت است. با توجه به بروز برخی واگرایی های قومی در ایران معاصر، بررسی چنین پدیده ای در بستر جامعه ایران ضرورت ویژه ای دارد. هویت فرهنگی قومی مردم عرب استان خوزستان دارای ویژگی هایی از خاص گرایی و عام گرایی فرهنگی بوده و امروزه به نوعی دچار بازآفرینی شده است. در این پژوهش به منظور شناسایی ابعاد این بازآفرینی هویتی با 20 نفر از کارشناسان حوزه هویت فرهنگی مردم عرب استان خوزستان مصاحبه انجام شد. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی بر اساس تحلیل مضمون استفاده شده است. به طور کلی، یافته های پژوهش حول برخی از مهم ترین متغیرهای موثر بر بازآفرینی هویت قومی در میان مردم عرب استان خوزستان شامل: ضعف کارکردی نهادهای مدنی، کاهش سیطره فرهنگی حکومت مرکزی، توریسم فرهنگی، پذیرش بیشتر تکثر فرهنگی، برنامه های کانال های تلوزیونی محلی (عربی) سازمان صدا و سیمای ایران، رشد سرمایه فرهنگی، تحرک اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و بی توجهی نظام سیاسی به هویت های فرهنگی قومی در سیاست گذاری های فرهنگی هستند. این متغیرها حاکی از وجود چهار بعد کنشی بازآفرینانه در جامعه مورد بررسی است: «تغییر»، «نوآوری»، «بازآوری» در مولفه های هویت قومی و تشدید «واگرایی» و تقابل با فرهنگ رسمی و غالب در جامعه.