اثربخشی آموزش روانی خانواده بر کیفیت زندگی مراقبین اصلی بیماران مبتلا به اختلالات روان‏پریشی

خانواده بیماران روان پریش معمولا تنیدگی  جسمی و روانی، افسردگی، اضطراب و مشکلات ارتباطات اجتماعی را تجربه می کنند که بر کیفیت زندگی آنان اثر می گذارد و کنترل این اثرات نیازمند شناسایی عوامل مرتبط با آن می باشد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر بخشی آموزش روانی خانواده بر کیفیت زندگی خانواده‏های بیماران مبتلا به اختلالات روانپریش در شهر تهران انجام شد.

این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی با مشارکت 30  مراقب اصلی بیمار  مبتلا  به اختلالات روانپریش بستری در مرکز آموزشی، درمانی روانپزشکی رازی تهران در بهار سال 1398  انجام شد. این نمونه به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در  دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. این پژوهش در چهار گام انجام شد. در گام اول پیش آزمون انجام گردید، در گام دوم جلسات آموزش روانی خانواده فقط برای مراقبان اصلی بیماران گروه آزمایش طی 8 جلسه دو ساعته (هر هفته یک جلسه 120 دقیقه ای) برگزار شد. در گام سوم دو گروه بیماران آزمایش و کنترل هنگام ترخیص، پرسشنامه کیفیت زندگی را در مرحله پس آزمون تکمیل نمودند و در گام چهارم، شش ماه پس از پایان جلسات آموزش روانی خانواده، دو گروه بیماران آزمایش و کنترل پرسشنامه مرتبط با پژوهشتکمیل کردند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 و با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر  انجام گردید.  

با توجه به داده های به دست آمده در مرحله پیش آزمون بین گروه های آزمایش و کنترل از نظر ویژگی های دموگرافیک تفاوت معنی داری وجود نداشت (P>0.05). همچنین از نظر کیفیت زندگی تفاوت معنی داری بین گروه ها مشاهده نگردید (F= 0.92 , P>0.05). اما در مرحله پس آزمون و پیگیری بین آن‏ها تفاوت معنی داری به دست آمد (F= 7.63, P<0.001). به عبارت دیگر، جلسات آموزش روانی خانواده و مراقبت، باعث افزایش کیفیت زندگی در خانواده  بیماران مبتلا به اختلال روانپریشی گردید.

بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت آموزش روانی خانواده کیفیت زندگی خانواده های بیماران مبتلا به اختلالات روانپریش را افزایش داده است. این افزایش در کیفیت زندگی و خرده مقیاس های سلامت جسمانی، سلامت روانی، روابط اجتماعی و سلامت محیطی معنی‏دار می باشد.