اثر القای شرم و گناه بر عملکرد خودکنترلی در تکلیف در دانشجویان دانشگاه شیراز

هدف از پژوهش حاضر اثر القای شرم و گناه بر عملکرد خودکنترلی در تکلیف بوده است.

پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری، دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی بودند که در نیمسال اول  تحصیلی 99-1398 در دانشگاه شیراز تحصیل می کردند. نمونه شامل 64 دانشجو (26 پسر و 38 دختر) بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس و مبتنی بر هدف، و با توجه به معیارهای ورود و خروج از سه کلاس دانشگاه شیراز انتخاب شده و به مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS)، خودکنترلی (تانگ نی، 2004)، تمایل برای خودکنترلی (یوزیل و بامیستر، 2017) زیرمقیاس های آمادگی برای شرم و آمادگی برای گناه مقیاس عاطفه خودآگاه-3 (تانگ نی، 1989) و پرسشنامه هیجان شرم و گناه پاسخ دادند. سپس شرکت کنندگان سه کلاس در 3 گروه القای شرم، القای گناه و کنترل، در معرض مداخله آزمایشی قرار گرفتند. در دو گروه آزمایش، از طریق یادآوری و نوشتن جزیی یک اشتباه شخصی، احساس شرم یا گناه القا شد و مجددا هیجان های شان از طریق پرسشنامه سنجش هیجان شرم و گناه اندازه گیری شد. در نهایت، شرکت کنندگان هر سه گروه، تکلیف پازل غیرقابل حل را انجام دادند.

نتایج نشان داد که میزان خودکنترلی در شرکت کنندگان گروه گناه بیشتر از گروه شرم و کنترل است، اما بین میزان خودکنترلی گروه شرم و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود نداشت.

بر طبق نتایج، هیجان های خودآگاه گناه و شرم می توانند خودکنترلی و در نتیجه سازگاری و پایداری افراد در موقعیت های متعارض را تحت تاثیر قرار دهند.