بازشناسی تاثیر معنویت بر گزاره های اخلاقی (مطالعه موردی صداقت) با رویکردی بر آیات و روایات

بشریت امروز با بحران‌های متعددی روبرو است. شاید بتوان گفت مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آن‌ها بحران معنویت است که عبارت است از دور شدن افراد و جوامع از ارزش‌های الهی، اخلاقی و معنوی. عوامل مختلفی در ایجاد بحران معنویت دخیل هستند که با شناخت آن‌ها می‌توان راهکارهای مناسبی را ارایه کرد. معنویت همواره اخلاق‌گراست اما اخلاق‌گرایی معطوف به معنویت نیست. اگر معنویت در جامعه نهادینه شود اخلاق‌مداری در میان لایه‌های مختلف اجتماعی رسوخ می‌یابد. روشن است که واژه‌ی معنویت و مشتقات آن در قرآن به کار نرفته است. درعین‌حال به دلیل حضور پررنگ آموزه‌های معنوی در قرآن می‌توان ادعا کرد که قرآن یک کتاب معنوی است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی می‌کوشد که به بازشناسی تاثیر معنویت بر گزاره‌های اخلاقی (مطالعه موردی صداقت) با رویکردی بر آیات و روایات بپردازد. صداقت در لغت به معنای راستی، راست گفتن، مطابقت حکم با واقع، اخلاص... می‌باشد و در نگاه آیات و روایات و علمای اخلاق عبارت است از هماهنگی قول و عمل؛ که از ارزش‌های اخلاقی می‌باشد. صداقت تنها یک ویژگی انسانی نیست بلکه در مرتبه‌ی اولی به خداوند اختصاص دارد، چنانچه خداوند بارها در قرآن به آن اشاره فرموده است که من از صادقین هستم و به وعده‌هایی که داده‌ام عمل خواهم کرد. بامطالعه‌ی در سیره‌ی انبیاء نیز به پایبندی آنان به صداقت برخورد می‌کنیم. به تجربه نیز درمی‌یابیم که انسانی که با دیگران یکرنگ نباشد، در برابر وجدان خویش نیز آرام نخواهد بود. رفتار صادقانه علاوه بر آثار فردی، دارای آثار اجتماعی نیز می‌باشد.