واکاوی ابعاد رسانه ای آیین های مذهبی (مطالعه موردی: راهپیمایی اربعین)

راهپیمایی اربعین یکی از آیین های مذهبی جهان است که سالانه میلیون ها نفر در آن مشارکت دارند. این پژوهش در حوزه رسانه، دین و ارتباطات است. دستیابی به ابعاد رسانه ای راهپیمایی اربعین از اهداف اصلی این پژوهش می باشد که با استفاده از روش نظریه مبنایی و انجام مصاحبه با خبرگان، طی فرآیند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مولفه ها استخراج و ارایه گردیده است. یافته های پژوهش نشان داد؛ راهپیمایی اربعین از دو نوع ارتباطات درونی و بیرونی برخوردار است. بعد درونی بیشتر شامل "ارتباطات میان فردی سنتی" و بعد بیرونی مربوط به کسانی است که اخبار و اطلاعات این راهپیمایی را از طریق رسانه های مختلف دریافت می کنند که به "ارتباطات جمعی" مربوط می شود و به دو دسته "ارتباطات رسمی" و "ارتباطات غیررسمی" تقسیم می شود. در ارتباطات درونی این راهپیمایی، "فرستندگان" و "گیرندگان" پیام خود "شرکت کنندگان" هستند اما در ارتباطات بیرونی میان فرستندگان و گیرندگان پیام تفاوت وجود دارد. فرستندگان به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول "گزارش گران" و "خبرنگاران رسمی" هستند که در راهپیمایی شرکت دارند و وظیفه "اطلاع رسانی" و "تولید خبر" برای رسانه های رسمی را بر عهده دارند. دسته دوم "گزارش گران مردمی" هستند که پیام هایی از خود و رویدادهای اطراف خود در شبکه های اجتماعی منتشر می کنند. مخاطبان دارای ویژگی های "مخاطبان آیینی" می باشند و الگوی آن "مراوده ای - تعاملی" ارزیابی می شود. "برد رسانه ای راهپیمایی اربعین" با عنایت به "مخاطبین فراملی" آن، برد رسانه ای فراملی و جهانی قلمداد می شود.