سازوکارهای حقوق مالکیت فکری در رفع موانع انتقال فناوری دوستدار محیط زیست به کشورهای در حال توسعه

توسعه، استفاده و انتقال فناوری‎های‎ دوستدار محیط زیست، خصوصا از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه، اقدامی ضروری برای مقابله و پاسخ به چالش‎های زیست محیطی، حفاظت از محیط‎زیست و جلوگیری از تخریب آن شناخته می شود. از آنجاییکه این فناوری‎ها به موجب نظام مالکیت فکری حمایت می‎شوند، کشورهای دارنده این فناوری‎ها اغلب حاضر نیستند به آسانی این فناوری‎ها را به کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته انتقال دهند. بنابراین حقوق مالکیت فکری از طریق اعطای حق انحصاری به دارنده حق می‎تواند انتقال فناوری‎های دوستدار محیط زیست به کشورهای نیازمند را دشوار سازد. هدف از این پژوهش ارایه راهکارهایی در جهت رفع موانع انتقال و انطباق این حقوق با نیازهای کشورهای در حال توسعه و تسهیل انتقال فناوری به این کشورها است. نتیجه این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده نشان می‎دهد که استفاده از انعطاف‎ها و ظرفیت‎های حقوق مالکیت فکری همچون مجوز اجباری بهره‎برداری، استثنایات حق اختراعات، واردات موازی، استثنایات امکان دریافت ورقه اختراع و توجه بیشتر به سیاست‎های متناسب با وضعیت کشورهای در حال توسعه باعث تطبیق نظام حقوق مالکیت فکری با نیازهای کشورهای در حال توسعه می‎شود و موانع انتقال فناوری‎های دوستدار محیط زیست به این کشورها را رفع می‎نماید.