بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر برخی خصوصیات زراعی آفتابگردان آجیلی

مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی توده محلی آفتابگردان آجیلی در قالب آزمایش کرت های یک بار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه زارعین استان کرمانشاه اجرا شد. تنش خشکی به عنوان عامل اصلی در سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید و فاصله بوته روی ردیف های کشت 60 سانتی متری به عنوان عامل فرعی شامل سه سطح 20، 40 و 60 سانتی متر بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تنش خشکی به طور معنی داری باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد روز تا رسیدگی، قطر ساقه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه و از طرف دیگر سبب افزایش تعداد روز تا گلدهی شد. تراکم بر همه صفات موردبررسی به جز ارتفاع بوته و تعداد برگ معنی دار بود. با افزایش تراکم، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد و وزن دانه در طبق و وزن هزار دانه کاهش و درصد پوکی و تعداد روز تا گلدهی افزایش یافت. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که تنش شدید باعث کاهش 5/39 درصدی عملکرد دانه نسبت به شرایط بدون تنش شد. نتایج نشان داد که کاهش فاصله بوته ها از هم به صورت خطی باعث افزایش عملکرد دانه نشد به طوری که عملکرد دانه در فاصله بوته 40 سانتی متر با 4344 کیلوگرم در هکتار به ترتیب 21.2 و 16.6 درصد بیشتر از فاصله بوته 60 و 20 سانتی متر بود. به طورکلی با توجه به نتایج به دست آمده در منطقه موردمطالعه می توان فاصله بوته 40 سانتی متر و تنش خشکی متوسط قبل از رسیدن به مرحله رشد زایشی را برای حصول عملکرد مناسب در آفتابگردان آجیلی توصیه کرد.