نمادهای خرد و ساختمند در غزل نو با تاکید بر نمادهای ساختمند سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمدعلی بهمنی، سه ضلع مثلث غزل نو، به این توفیق دست یافتند تا تغییراتی اساسی در غزل معاصر ایجاد کنند. در ادبیات معاصر، سمبولیسم یا نمادگرایی از مکاتب مهمی است که به سرعت جای خود را در شعر و نثر فارسی باز کرد. در این پژوهش، نگارندگان حدود چهارصد نماد را در غزل نو از شاعران نام برده استخراج و سپس براساس دسته بندی محمود فتوحی از نماد، آن ها را در سه بخش خردنمادها، کلان نمادها و نمادهای ساختمند تجزیه وتحلیل کردند. نگارندگان در پژوهش خود در پی چند مقوله بوده اند: بررسی آماری و بسامدی نمادها، خاستگاه‏های آن‏ها، مفاهیم آن‏ها، نوآوری‏ها، عوامل پدیدآورنده نمادها، مقایسه و تحلیل نمونه‏ها و داده‏ها. در بررسی نمادهای خرد، با فراوانی 326 مورد، عنصر طبیعت با حدود 73 درصد، مهم‏ترین خاستگاه را دارد. نمادهای انسانی با حدود 14 درصد و دست‏ساخت‏های بشری با حدود 11 درصد در مراحل بعد قرار می‏گیرد. در  غزل این دوره، کلان نمادها کاربرد اندکی دارد؛ اما نمادهای ارگانیک که فرم تازه‏ ای را به لحاظ هنری در ادبیات معاصر شکل داده‏، در غزل سیمین با فراوانی 69 مورد، بسامد چشمگیری دارد که در چرخه زیبایی شناختی غزل او، کاربست این تکنیک ادبی و هنر بلاغی را می‏توان بیانگر نگاه ویژه شاعر به آن و از ویژگی‏های مختص او و فصل ممیز غزلش از دیگران دانست. به منظور آشنایی خوانندگان با فضای فکری و مفهومی این قسم نمادها، چند نمونه از این نمادها تحلیل شده است.