اصالت تصویر یا جعل اصالت: عمر خیام در سیطره نظم نمایشگاهی

این گفتار با نظر به جایگاه نسخه های مصور رباعیات عمرخیام به زبان انگلیسی در تاریخ تصویرگری و با توجه ویژه به «نظم نمایشگاهی» به عنوان پارادایم مسلط بر دوره ای که نسخه های مصور از ترجمه های رباعیات خیام به زبان انگلیسی در آمریکا و اروپا تهیه می شد، ظرفیت های معرفت شناسانه این پارادایم را در اصالت دادن به تصاویری که ضرورتا نسبت مشخصی با رباعیات فارسی حکیم عمر خیام ندارند به بحث می گذارد. همچنین گفتمان اورینتالیستی را که بر کل فرآیند تصویرگری رباعیات در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی تا دهه های نخست قرن بیستم مسلط بوده است، به عنوان شاخص و معرف ویژگی های تصویری این نسخه ها بررسی و نسبت آن را با نظم نمایشگاهی نشان می دهد. در مرحله بعد به نقش گفتمان اورینتالیستی و اورینتالیست ها در شکل دادن به سنت تصویرگری رباعیات در ایران پرداخته، و آن را یکبار در مقام سنتی جعلی نقد کرده و بار دیگر، ظرفیت های آن را به مثابه رویکردی تازه در نقاشی و تصویرگری ایرانی به بحث می گذارد. در این گفتار بیش از آنکه به جزییات تصویرگری های رباعیات خیام به تفکیک نسخه ها و جریان های هنری بپردازم، متوجه آن نظام معرفتی کلی و پارادایم حاکم بر دوره ای که سنت تصویرگری رباعیات خیام شکل می گیرد هستم.