نقش «عربیت» در نقد قرائت حفص از عاصم

عاصم یکی از قاریان کوفه در قرن دوم و حفص یکی از راویان او است. در سده اخیر، قرایت حفص از عاصم به رایج ترین قرایت در دست عموم مسلمانان، بدل شده است. قرایت مزبور با همه اهمیت و محبوبیت، از برخی شبهات نحوی یا صرفی پیراسته نمی باشد. منصوب خواندن «بینکم» و نیز «لا نکذب» در سوره انعام و «فاطلع» در سوره غافر، مجرور خواندن «قیله» در سوره زخرف، مرفوع خواندن «اربع» در سوره نور، قرایت غایب «لایحسبن» در سوره انفال و قرایت مشدد «لما» در سوره طارق، نمونه هایی از غرایب نحوی قرایت حفص از عاصم است که اعتراض جماعتی از نحویان را برانگیخته است. به همین سان، قرایت به فتح قاف «قرن» در سوره احزاب، قرایت به ضم سین «سعدوا» در سوره هود و قرایت به سکون لام «ثم لیقطع» در سوره حج، از منظر دانش «صرف» مورد نقد قرار گرفته است. تحقیق حاضر بر آن است تا با بررسی شواهد دهگانه فوق، از جایگاه «عربیت» در نقد پاره ای از وجوه قرایت حفص از عاصم پرده بردارد و آشکار گرداند که قرایت مزبور را نمی توان فراتر از نقد پنداشت.