تشخیص افتراقی حالات معنوی صادق از اختلال های روانی

حالات معنوی، حالات الهی و غیرمادی در درون انسان هستند که به شکل عاطفه یا رفتار نمود می یابند و ممکن است صادق یا کاذب باشند. البته گاه برخی از اختلالات خفیف روانی به حالات معنوی شبیه می شوند و نیاز به تشخیص افتراقی پیدا می شود. در اینجا با نگاهی میان رشته ای بر اساس متون اسلامی و روان شناسی دین و روان شناسی مرضی و با روش توصیفی-تحلیلی، به معرفی وجوه تمایز اختلال های روانی (اسکیزوفرنی، افسردگی، تبدیلی، اضطرابی) که با حالات معنوی قابل خلط هستند پرداخته و بیان می دارد که حالات معنوی صادق تفاوت ماهوی با اختلال های اسکیزوفرنی، افسردگی، تبدیلی و اضطرابی دارد و شباهتشان جنبه صوری دارد که با مقایسه ویژگی های آنان با نشانگان اختلال ها در روان شناسی مرضی، این مشابهت از بین می رود؛ زیرا توهم، هذیان و سایر نشانگان اختلال روانی در صاحبان حالات صحیح معنوی وجود ندارد. آنان در پیروی از شریعت و سنت معصومان (علیهم السلام) کوشا هستند و این امر نقش مهمی در تمییز آن ها از بیماران روانی دارد. مثلا کم خوابی در حالات معنوی بر اثر عبادت و خدمت به خلق ایجاد شده و کم خوراکی بر اثر مراقبت از شکم برای رعایت اعتدال و نحیف شدن جسم بر اثر روزه همچنین دارندگان حالات صحیح معنوی در عزت نفس و مشکلات مربوط به خواب و خوراک، عاری از نشانگان ابتلا به آن اختلال ها هستند.