پزشک خانواده جزء ضروری نظام ارائه مراقبت ها و خدمات سلامت منطقه مدیترانه شرقی: با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران

برنامه پزشک خانواده با هدف گسترش عدالت در سلامت و ارایه خدمات و مراقبت های جامع و مستمر سلامت به تمامی سنین طراحی شد. با این حال چالش ها و مشکلات در بخش های مختلف برنامه وجود دارد. این مطالعه به بررسی وضعیت برنامه پزشک خانواده و تحلیل هرکدام از حیطه های مرتبط با برنامه در کشورهای مدیترانه شرقی به خصوص ایران می پردازد.

این مطالعه به صورت مرور نظام مند طراحی شد. جستجوی پایگاه های اطلاعاتی انگلیسی و فارسی Magiran، SID، EBSCo، Pubmed، Google scholar، با کلیدواژه های مرتبط در بازه زمانی 2016 تا سال 2022 انجام گرفت. مقالات براساس معیارهای مورد نظر انتخاب و بررسی شدند. تحلیل محتوای 63 مقاله انجام و مطالب در 5 حیطه حکمرانی و مقررات، آموزش، منابع مالی، ارایه خدمات کیفی و توانمندسازی جامعه دسته بندی شد.

یافته ها: 

از تحلیل مطالعات پیشین 23 حیطه فرعی ذیل 5حیطه شناسایی شد: عوامل مدیریتی، پرونده الکترونیک، جذب و نگهداشت نیروی انسانی، نظام ارجاع، ارزیابی و ارزشیابی، نظام آموزشی، محتوای آموزش، روش آموزش، محل آموزش، بازآموزی، مهارت های ارتباطی، تامین مالی، پرداخت به پزشکان، نظام بیمه، دسترسی به خدمات، ارزیابی کیفیت خدمات، ارتباط مناسب با مراجعان، رضایت ارایه دهندگان خدمت، رضایت گیرندگان خدمت، فرهنگ سازی، آموزش و اطلاع رسانی به جامعه، اصلاح نگرش جامعه و مشارکت اجتماعی.

نتیجه گیری:

 درهریک از حیطه های اصلی و زیر حیطه ها چالش ها و مشکلاتی وجود دارد که با سیاست گذاری و برنامه ریزی های مبتنی بر شواهد قابل تعدیل و اصلاح هستند. به این ترتیب می توان انتظارداشت برنامه پزشک خانواده گسترش یافته و در جامعه نهادینه شود.