الگوی تربیت عقلانی از منظر فارابی با تاکید بر عقل عملی

هدف کلی از انجام این پژوهش، ارایه یک الگو، شامل اهداف، اصول و روش های تربیت عقلانی فارابی در حیطه عقل عملی است. در این پژوهش گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه مجموعه آثار فارابی و کتاب هایی در زمینه نظریات تربیتی فارابی به روش فیش برداری صورت گرفته است. در انجام این پژوهش از روش استنتاجی فرانکنا استفاده شده است؛ به این صورت که در مرحله اول با استفاده از نظام مقوله بندی قیاسی، مطالب مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به آنها در مرحله بعد گزاره های واقع نگر معین شده اند و در آخر با استفاده از روش استنتاجی فرانکنا، اهداف، اصول و روش های تربیت عقلانی با توجه به دیدگاه فارابی درباره عقل در حیطه عقل عملی مشخص شده است. در پایان نیز نتیجه گیری شده است که هدف غایی تربیت عقلانی فارابی، نیل به الله به-عنوان سبب اول در راستای رسیدن به سعادت است و اهداف واسطه ای تربیت عقلانی، در حیطه عقل عملی عبارتند از: فعلیت یافتن قوه عاقله (خردورزی)، تحقق اراده ناشی از قوه ناطقه (اختیار)، ایجاد فضایل اخلاقی در میان امت ها، ساختن شخصیت معتدل و تحقق مدینه فاضله. اصول تربیت عقلانی در حیطه عقل عملی از این قرارند: اصل آمادگی، اصل تربیت پذیری (تادیب)، اصل مسیولیت پذیری (عاملیت فردی)، عدم تمامیت شناخت انسان، اصل استدراج. روش های تربیت عقلانی در حیطه عقل عملی نیز از این قرارند: مشاهده، توجه به توانایی افراد (دادن تکلیف بر اساس توانایی)، کسب تجربه، تادیب، تهذیب اخلاق، تعاون (همدلی و همکاری)، تکرار و تمرین و آموختن حکمت.