ارزیابی ریسک های زیست محیطی صنایع شیمیایی مستقر در جنوب شهر تهران با روش منطق فازی

 رویکرد ارزیابی ریسک یکی از محورهای اصلی استقرار و بکارگیری سیستم های مدیریتی در زمینه مدیریت ریسک های محیط زیستی است. صنایع شیمیایی موجود در جنوب شهر تهران از بزرگترین و مهم ترین صنایع کشور است. تجزیه و تحلیل اثرات و حالات شکست (FMEA) به عنوان یکی از مفیدترین ابزارهای ارزیابی ریسک برای کاهش پتانسیل شکست در سیستم، فرآیندها، طرح ها و خدمات است و در گستره وسیعی از صنایع مورد استفاده قرارگرفته است.

مطالعه حاضر از نوع تحلیلی - مقطعی بود که به منظور شناسایی و ارزیابی ریسک های زیست محیطی صنایع شیمیایی جنوب تهران انجام شد. ابتدا تیم ارزیابی تشکیل سپس نظرات در قالب اعداد Z جمع آوری و وزن هر یک از ریسک فاکتورها (S,O,D) با استفاده از روش فازیAHP   تعیین شد. در نهایت حالت های شکست با استفاده از روش GRP اولویت بندی گردیدند.

نتایج نشان داد 52.94 درصد از ریسک های محیط زیستی شناسایی شده از نوع ریسک های با درجه اهمیت متوسط بودند. در حالی که 35.29 درصد آنها از نوع ریسک های با درجه اهمیت بالا و 11.76 درصد نیز از نوع ریسک های با درجه اهمیت کم بودند. مهم ترین ریسک ها شامل ریسک های شغلی، ریسک های ایمنی، بهداشت و محیطی زیستی (HSE) و ریسک های مربوط به کاهش کیفیت پارامترهای محیطی شامل هوا، آب و خاک بودند.

روش استفاده شده فازی و FMEA مشکل یکسان بودن وزن های مربوط به ریسک فاکتورها، عدم قطعیت موجود در داده ها و اولویت بندی حالت های شکست را حذف نموده و نسبت به روش FMEA سنتی از توانایی بالاتر در اولویت بندی ریسک ها برخوردار می باشد. لذا از مدل استفاده شده می توان جهت شناسایی ریسک ها، شناسایی علل ریشه ای ریسک ها و ارایه ابزارهای دقیق کنترل ریسک ها استفاده نمود.