بررسی تغییرپذیری مکانی عامل فرسایش پذیری خاک با استفاده از برخی روش های زمین آماری (مطالعه موردی: حوزه آبخیز نومه رود)

تغییرات مکانی در خصوصیات خاک به دلیل تغییر در فاکتورهای زمین شناسی و خاک شناسی دخیل در تشکیل خاک جزء ذاتی آن به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی تغییرپذیری مکانی عامل فرسایش پذیری خاک در حوزه آبخیز نومه رود واقع در شهر نور استان مازندران می باشد. بدین منظور ابتدا منطقه مورد نظر به شبکه های یک کیلومتر مربعی (1000متر*1000متر) تقسیم بندی شد و در هر شبکه از عمق 0 تا 30 سانتی متری به تعداد 2 الی 3 نمونه خاک و جمعا 135 نمونه خاک از کل منطقه اخذ گردید. سپس پارامتر ساختمان خاک، درصد مواد آلی، نفوذپذیری، درصد شن درشت، درصد شن خیلی ریز + سیلت اندازه گیری شدند و فاکتور فرسایش پذیری خاک تعیین گردید. پس از بررسی و آزمون نرمال بودن داده ها، تغییرپذیری مکانی فرسایش پذیری خاک با استفاده از تغییرنما و نسبت اثر واریانس اثر قطعه ای به واریانس کل مورد بررسی قرار گرفت. سپس مناسب ترین مدل تیوری به داده های تجربی برازش داده شد. جهت انتخاب مدل درون یابی مناسب از تخمینگرهای کریجینگ و روش های معین (IDW و RBF) در محیط نرم افزاری GS+ استفاده به عمل آمد. انتخاب بهترین روش و مدل براساس کم ترین خطای MAE  و RMSE صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که از بین روش های مورد بررسی، روش کریجینگ (0320/RMSE=0) به عنوان مناسبترین روش درون یابی و الگوی گوسی نیز به عنوان بهترین مدل برازش داده شده برای داده های فاکتور فرسایش پذیری خاک در منطقه شناخته شده است. دامنه وابستگی مکانی برای این متغیر نیز براساس بهترین روش حدود 3500 متر به دست آمده است.