تحلیل شبکه ای کارزارهای مرتبط به افغانستان در توییتر فارسی

افغانستان به‌عنوان همسایه همزبان شرقی ایران و کشوری با مشابهت‌های فراوان مذهبی و فرهنگی و نیز موطن میلیون‌ها مهاجر ساکن ایران، اهمیتی فراوان برای ایران و مردم آن دارد. فارسی‌زبان بودن برخی اقوام ساکن افغانستان، بخصوص هزاره‌ها، توییتر فارسی را به محفلی مناسب برای ارتباط افغان‌ها و ایرانیان و اظهار نظر درباره مسایل یکدیگر تبدیل کرده است. در نوشته حاضر، کارزارهای مهم توییتر فارسی درباره افغانستان و مسایل افغان‌ها از تیر 1399 تا تیر 1400 با روش‌های رایج تحلیل شبکه‌های اجتماعی - از جمله تحلیل محتوا، تشکیل شبکه‌های بازنشرکنندگان و دنبال‌کنندگان، خوشه‌بندی خودکار کاربران این شبکه‌ها و بررسی ملیت و گرایش سیاسی اعضای هر خوشه - بررسی شدند تا مسایل مورد توجه در این کارزارها، گروه‌های شرکت‌کننده و کاربران موثر آن‌ها مشخص گردد. همچنین، برخی کارزارهای توییتری پس از سیطره مجدد طالبان با این کارزارها مقایسه شد. براساس یافته‌های پژوهش حاضر، محکوم کردن حملات تروریستی، سوگواری برای کشته‌شدگان و همدردی با بازماندگان رایج‌ترین موضوعاتی بوده‌اند که کارزارهای توییتری فارسی‌زبان را حول مسایل افغانستان شکل داده‌اند. همچنین، تنوع شرکت‌کنندگان در کارزارهای مختلف متفاوت بوده است؛ اما در مجموع، کاربران افغان در کنار روزمره‌نویسان ایرانی و همه گروه‌های سیاسی ایرانی فعال در توییتر فارسی در این کارزارها مشارکت کرده‌اند. علاوه بر این، در این پژوهش موثرترین کاربران شرکت‌کننده در این کارزارها معرفی شدند.