فنولوژی گلدهی و وضعیت خودسازگاری تعدادی از ژنوتیپ های زردآلو حاصل از تلاقی ارقام خودناسازگار و خودسازگار

زردآلو یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین درختان میوه مناطق معتدله در ایران و جهان به شمار می‌رود. ارقام بومی کشور، به دلیل خودناسازگاری معمولا از پایداری عملکرد میوه پایینی برخوردار هستند. در پژوهش حاضر 19 ژنوتیپ حاصل از گرده افشانی آزاد ارقام تجاری خودناسازگار شاهرودی و شمس با دانه گرده ارقام خودسازگار ایتالیایی سن‌کاسترزه (San Castrese)، پالوملا (Palumella)، ویتیلو (Vitillo) و کافونا (Cafona) انتخاب و از نظر امکان انتقال صفت خودسازگاری به نتاج و نیز بررسی خصوصیات فنولوژیک گلدهی همراه با رقم شاهرودی به عنوان شاهد در سال‌های 99-1397 در ایستگاه تحقیقاتی باغبانی پژوهشکده میوه‌های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی واقع در مشکین دشت کرج مورد مطالعه قرار گرفتند. ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر زمان گلدهی، طول دوره گلدهی، درصد جوانه‌زنی دانه گرده، درصد تشکیل میوه پس از خود گرده‌افشانی کنترل شده و زمان رسیدن میوه با یکدیگر تفاوت معنی-داری داشتند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد بیشترین میزان درصد جوانه‌زنی دانه گرده در ژنوتیپ 525 (69 درصد) وکمترین آن در ژنوتیپ 579 (2/5 درصد) مشاهده شد. ارزیابی های حاصل از گرده افشانی کنترل شده در باغ و میکروسکوپ فلورسنت نشان داد 13 ژنوتیپ شامل 431، 432، 446، 451، 525، 526، 546، 557، 565، 570، 576، 579 و 585 خودسازگار محسوب شدند. ضرایب همبستگی در دو سال متوالی نشان داد که بین زمان گلدهی و زمان رسیدن میوه همبستگی منفی و بسیار معنی دار در سال اول(r = -0.63**) و سال دوم (r = -0.48**) وجود داشت. درصد جوانه زنی دانه گرده همبستگی مثبت و بسیار معنی داری(r = 0.97**) با تشکیل اولیه میوه داشت. همچنین با بررسی نتایج دوساله، ژنوتیپ‌های 431 و 446 به عنوان ژنوتیپ‌های دیرگل شناسایی شدند. بنابراین از نتایج این پژوهش چنین استنباط می شود که خود سازگاری در زرد آلو به آسانی از والدین به نتاج منتقل می شود و دو ژنوتیپ دیر گل شناسایی شده می‌توانند در برنامه های به نژادی زردآلو مورد استفاده قرار گیرند.