تحلیل نگرش فقهی تاریخ نویسان عصر صفوی از چگونگی برآمدن و سرکوب قدرت دنیوی شیوخ طریقت صفویه
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
مطالعه روایات تاریخی مربوط به زمان پیدایش و سرکوب قدرت دنیوی شیخ جنید و شیخ حیدر صفوی نشان می دهد که عمده این روایات تحت تاثیر مفاهیم فقهی نگاشته شده اند. این پژوهش با بهره گیری از رویکردی تاریخی و تجزیه و تحلیل منابع، در پی توضیح این مسیله برآمده است. نتایج نشان می دهد: مورخان هواخواه و مخالف صفویان، با طرح چنین روایاتی، درصدد مشروعیت بخشی یا تخطیه حق پیدایش قدرت دنیوی در طریقت صفوی برآمدند؛ زیرا القای مشروعیت یا ایجاد تردید درباره ریشه های شکل گیری حق قدرت دنیوی و سیاسی این خاندان صوفی، پیوند مستقیمی با مبانی مشروعیت بخش و حق انگارانه بنیان گذاری و دیرپایی دولت صفوی داشت. در این میان، رویکرد خنجی نوآورانه بود؛ وی کوشید با به کارگیری برخی مفاهیم فقهی نظیر «بغی»، «محارب» و «قاطع الطریق» درباره شیوخ طریقت صفویه، مشروعیت پیدایش و رشد قدرت دنیوی این دودمان را با چالش مواجه سازد. در سوی مقابل، خواندمیر، امینی هروی و غیره نیز کوشیدند با بهره گیری از نظریه «جهاد در دارالکفر» و «جنگ با اصحاب بغی و طاغیان» در باب مخالفان و رقیبان، رشد تدریجی قدرت سیاسی در زمان شیخ جنید و شیخ حیدر را به صورتی دین مدارانه و قانونی بنمایانند. ظاهرا غایت چنین رویکردی، بازآفرینی بنیان گذاری و اقتدار دولت صفوی در امتداد امامت و حکومت تاریخی شیعه بوده است.
کلیدواژگان:
برآمدن و سرکوب ، قدرت دنیوی ، شیوخ طریقت ، صفویه ، نگرش فقهی ، تاریخ نویسان
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
91 تا 130
لینک کوتاه:
magiran.com/p2527799
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!