کنترل اجتماعی سازمانی از دیدگاه قرآن کریم

کنترل اجتماعی به عنوان یک اصل مسلم در ادبیات قرآن و به عنوان یک کارکرد اصیل در جامعه شناسی مطرح شده است. کنترل یا نظارت اجتماعی، روش هایی است که می‏توان با آن فرد را وادار به تطبیق خود با فرهنگ یک جامعه کرد. این فرهنگ ارزشها، عقاید، هنجارها و به صورت کلی لایه های عمیق جهان اجتماعی را شامل می شود. با عرضه این اصطلاح بر قرآن و شناخت معادل قرآنی آن، می‏توان به هدف این مقاله که پردازش کنترل اجتماعی سازمانی نظام مند از نگاه قرآن است، دست یافت. این مقاله بصورت توصیفی- تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش فیش برداری کتابخانه ای بوده است و تلاش شده تا از نرم افزارهای علوم اسلامی بهره گرفته شود. یافته‏ ها حاکی از آن است که خداوند به عنوان مدیری مدبر و کارآمد در مدیریت تمام خلقت بعنوان یک نظام اجتماعی کلان، از روش‏های متنوع کنترل اجتماعی سازمانی استفاده کرده است. کنترل اجتماعی در ادبیات قرآن به صورت آشکار و مستقیم، پنهان و غیرمستقیم و از همه مهتر کنترل اجتماعی همگانی محقق شده است. بنابراین با وجود ناظران مختلف و کارآمد در عرصه های مختلف، حرکت سریع و مناسب به سمت جامعه مطلوب را محقق خواهد کرد. این نگرش، الگویی برای ترسیم یک جامعه مطلوب است تا روند درونی سازی هنجارها در تک تک افراد جامعه محقق و جامعه به هدف خود دست یابد.