بررسی تطبیقی تفسیر آیات اظهار دین و مهدویت از منظر شیعه و اباضیه: (مطالعه موردی آیات توبه، 32-33، صف، 8-9)

تفسیر و تحلیل آیات «اظهار دین»، از چالشی ترین آیاتی است که در عرصه رهبری آینده عالم و اندیشه «مهدی موعود»، مطرح است و نه تنها مفسران قرآن، که مذاهب فقهی نیز، با رویکرد خاصی آیات را تبیین نموده اند. از این رو، پژوهش پیش رو با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی تطبیقی تفسیر «آیات اظهار» بر اساس تفاسیر مفسران امامیه و اباضیه با تکیه بر احادیث مورد اتفاق نبوی و علوی، پرداخته و دلالت آیات فوق را بر پایان تاریخ از منظر دو گرایش امامیه و اباضیه بررسی و به این نتیجه دست یافته که اندیشه مهدویت در اباضیه با توجه به نوع نگاه و تقسیم بندی خاص آنها از مسیله امامت، اعتقادی به مهدی موعود و منجی آخرالزمانی ندارند و تا مرحله انکار آن نیز پیش رفته اند. اما مفسران امامیه بر تعیین وعده خداوند به عصر ظهور تاکید دارند؛ با توجه به معنای لغوی واژه «اظهار» و دیگر دلایل عقلی-نقلی، غلبه نهایی، کامل و همه جانبه دین اسلام بر سایر ادیان غلبه جسمانی و منحصر به عصر ظهور، به دست حضرت مهدی (عج) از اهل بیت (ع) بوده که با قرآن پیوندی ویژه دارد. تفسیر آیات فوق با بهره گیری از احادیث معصومین (ع)، منجر به تفسیری معقول است.