بررسی تاثیر بزرگی و شیوه حمل دستی بار بر نوسان وضعیت بدنی در حین ایستادن ساکن در سالمندان سالم مقیم شهر تهران در سال 1398

اهداف:

 با‌توجه‌به افت عملکرد سیستم کنترل تعادل سالمندان و اهمیت داشتن دوران سالمندی فعال، حفظ استقلال در حین فعالیت‌های روزمره  همچون خرید کردن، نگه ‌داشتن و حمل دستی بار خارجی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر، تعیین اثر شیوه نگه ‌داشتن بار دستی و بزرگی بار بر نوسان وضعیت بدنی در حین ایستادن ساکن سالمندان است تا در‌نهایت بتوان بدون خطر زمین خوردن، میزان و نحوه نگهداری بار دستی ایمن را به سالمندان توصیه کرد. 

مواد و روش ها:

 در این تحقیق شبه‌تجربی، 15 سالمند سالم مقیم اجتماع شامل 7 مرد و 8 زن با دامنه سنی 65 سال به بالا و میانگین و انحراف‌معیار سن  18/6±35/71 که از‌نظر اجتماعی فعال و در انجام امور مربوط به خود مانند خرید و حمل کیسه‌های خرید مستقل بودند، با روش نمونه‌گیری غیر‌احتمالی دردسترس، وارد این مطالعه شدند. متغیرهای مستقل تحقیق شامل بارهای دستی به میزان 5، 10، 15 و 20 درصد جرم بدن هر شرکت‌کننده، در حالات متقارن (هر 2 دست) و نامتقارن (دست غالب و غیر‌غالب) در حالت ایستاده ساکن بر روی صفحه نیرو به‌مدت 30 ثانیه و متغیرهای وابسته، شامل میزان جابه‌جایی و سرعت جابه‌جایی مرکز فشار در 2 راستای قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی و مساحت جا‌به‌جایی مرکز فشار بودند. 

یافته ها :

نتایج این تحقیق نشان داد نحوه نگه داشتن بار دستی به‌صورت متقارن و نا‌متقارن و نیز بزرگی بار دستی بر میزان جابه‌جایی و سرعت جا‌به‌جایی مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی معنادار بوده، درحالی‌که اثر تعاملی این 2 عامل بر هیچ‌کدام از متغیر‌های وابسته تحقیق معنادار نشده است. در آزمون تی زوجی میزان جابه‌جایی و سرعت جابه‌جایی مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی در شرایط بارگذاری نامتقارن (دست غالب یا غیر‌غالب‌) نسبت به حالت متقارن (هر 2 دست) معنادار بود، اما بین 2 وضعیت نامتقارن (دست غالب نسبت به دست غیر‌غالب) معنادار نبوده است. میزان جابه‌جایی مرکز فشار در همین راستا بین بارهای دستی به بزرگی5، 10، 15 و 20 درصد نسبت به وضعیت صفر درصد جرم بدن بیشتر و از‌نظر آماری معنادار بود (همه مقادیر P کمتر از 05/0). شیوه نگه ‌داشتن بار دستی و میزان بزرگی آن، بر هیچ‌کدام از متغیرهای مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی ازنظر آماری معنادار نبود .

نتیجه گیری:

 نتایج این تحقیق نشان داد نگه ‌داشتن نامتقارن بار خارجی و نگه داشتن هرگونه بار خارجی صرف‌نظر از میزان بزرگی آن‌، باعث افزایش میزان و سرعت جابه‌جایی مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی می‌شود و از منظر پیشگیری از زمین خوردن به سالمندان توصیه می‌شود که به این مهم توجه داشته باشند که نگهداری بار خارجی با 2 دست نسبت به یک دست، کمتر سیستم کنترل تعادل را به چالش می‌کشد و تفاوتی هم بین دست غالب و غیرغالب وجود ندارد. از‌نظر بزرگی بار هم، حتی 1 بار خارجی به بزرگی 5 درصد جرم بدن، می‌تواند نسبت به وضعیت بدون بار خارجی، سیستم کنترل تعادل را به چالش بکشد و در این میان، به غیر از برخی استثنایات، تفاوتی بین بارهای با بزرگی 5، 10، 15 و 20 درصد جرم بدن نسبت به هم وجود ندارد.