تاثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب دو رقم کلزا

آبیاری تکمیلی به عنوان یک ساز وکار سودمند اقتصادی در وضعیت محدودیت آب و افزایش کارایی مصرف آب، مطرح است. این پژوهش با هدف تاثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب کلزا، به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران در دو سال 96- 1395 و 97- 1396 اجراء شد. رژیم های آبیاری در چهار سطح (بدون آبیاری (I1)، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی (I2)، آبیاری تکمیلی در مرحله پرشدن دانه (I3)، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی + پرشدن دانه (I4)،) در کرت اصلی، ارقام هایولا و شیرالی در کرت های فرعی اعمال شد. صفات مورد بررسی شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد زیستی، عملکرد دانه، شاخص برداشت عملکرد روغن و کارایی مصرف آب بودند. نتایج تجزیه آماری (ANOVA) نشان داد با آبیاری تکمیلی تعداد غلاف در بوته از 88 در شرایط دیم به 120 با دو بار آبیاری تکمیلی رسید که معادل36 درصد افزایش داشت. آبیاری تکمیلی شاخص برداشت را از 1/24 به 9/27درصد افزایش داد که معادل 4/12 درصد افزایش بود. با آبیاری تکمیلی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک افزایش یافت بهطوری که میانگین عملکرد دانه از 782 در شرایط دیم به 2378 با دو بار آبیاری تکمیلی و عملکرد بیولوژیک از 3228 به 8350 کیلوگرم در هکتار رسید. بالاترین کارایی مصرف آب (73/0 کیلوگرم در متر مکعب) از تیمار I4 و کم ترین آن (39/0 کیلوگرم در متر مکعب) از تیمار I1، به دست آمد. در مجموع نتایج نشان داد آبیاری تکمیلی عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و کارایی مصرف آب را به ترتیب 83، 12، 7 و 23 درصد افزایش داد. در صورت کشت کلزا در شرایط دیم با انجام آبیاری تکمیلی در دو مرحله گلدهی و پرشدن دانه می توان به عملکرد بالایی دست یافت.