کنترل حرفه پزشکی از رهگذر قواعد رفتار حرفه ای (مطالعه تطبیقی رویکرد آلمان و امریکا)

کنترل نظام‏های حرفه‏ای و صنفی در قالب نظارت قیمومتی همیشه مطرح است. لیکن امکان کنترل این نهادها بر مبنای وضع پاره‏ای استانداردهای حرفه‏ای مبتنی بر خودگردانی نیز ممکن است. حرفه پزشکی به دلیل ارتباط با مهم‏ترین جنبه‏های حیات بشری از حساسیت ویژه‏ای برخوردار است و تلاش می‏شود، عملکرد اعضای آن مشمول استانداردهای حرفه‏ای قرار گیرد که گاهی توسط مراجع دولتی و در کالبد قواعد اخلاقی به تصویب می‏رسند. منتها در کشورهایی چون آلمان و امریکا، نظام‏های پزشکی مبادرت به وضع این استانداردها در قالب قواعد رفتاری می‏کنند. قواعد رفتار حرفه‏ای در مقایسه با قواعد اخلاقی از تعین بیشتری برخوردار بوده و واجد پاره‏ای از ضمانت‏های اجرایی می‏باشند و لذا از قدرت الزامی برخوردارند. پرسش این است که در آلمان و امریکا، استانداردهای حرفه‏ای پزشکان چه وضعیتی دارد؟ از آنجا که تکالیف مندرج در قواعد رفتاری پزشکان دو کشور، به طور دقیق نحوه عملکرد پزشکان را تبیین و برای تضمین رعایت آن‏ها ضمانت‏اجرا پیش‏بینی شده، لذا قواعد مزبور در قالب حقوق نرم واجد الزام حقوقی تلقی می‏شوند. هدف این مقاله، تبیین تکالیف رفتاری پزشکان و ضمانت‏اجراهای آن به مثابه بخش مهمی از قواعد رفتار حرفه‏ای است تا دریابیم که مصوبات نهادهای حرفه‏ای پزشکی نیز با لحاظ پاره‏ای شرایط، الزام‏آور بوده و قادر به کنترل رفتار پزشکان هستند. در این راستا با استفاده از کدهای رفتاری، کتب و مقالات، به شیوه‏ای توصیفی- تحلیلی درصدد این هدف هستیم. یافته‏ها نشان می‏دهد که به رغم پیش‏بینی بعضی تکالیف رفتاری مانند رازداری در دو کشور، رویکرد آلمان نسبت به وضع تکالیف رفتاری و ضمانت‏اجراها دقیق‏تر و در راستای خودگردانی حرفه‏ای است.