ارزیابی تنوع و روابط عملکرد علوفه و اجزاء آن در جمعیت های مختلف پنج گونه گون علوفه ای (Astragalus spp.) در استان کردستان

با هدف برآورد تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در گون های علفی چندساله، تعداد 10 جمعیت متعلق به گونه هایAstragalus vegetus ،A. brevidens ،A. brachyodontus  ،  A. effususو A. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در مزرعه در آبان 1397 و صفات روی بوته های دوساله در آخر اردیبهشت 1399 اندازه گیری گردید. بین جمعیت ها از لحاظ صفات مورد بررسی اختلافات معنی داری در سطوح احتمال 1% و 5% وجود داشت. میانگین کل استقرار گیاهان برابر 26%، تعداد شاخه اولیه2/3 عدد، میانگین ارتفاع، طول بلندترین ساقه و قطر تاج به ترتیب 9/16، 2/19 و 4/15سانتی متر، طول و عرض ریشه به ترتیب 4/17 و 2/6 سانتی متر، وزن تر کل بوته، بخش هوایی و ریشه آن به ترتیب 3/2، 9/1 و 4/0، وزن خشک کل بوته، بخش هوایی و ریشه آن به ترتیب 9/0، 7/0 و 2/0 گرم، نسبت وزن خشک به تازه بوته برابر 38/0، طول و عرض برگ و طول و عرض برگچه به ترتیب 5/7 ، 7/3 ، 3/2 و 5/0 سانتی متر با متوسط 7/7 برگچه در برگ بود. جمعیت A. effusus دره شهداء و سه جمعیت گونه A. vegetus   (زرشک ، سارال و قره باغ) جمعیت های برتر برای عملکرد علوفه بودند. وزن بوته با درجه شادابی، طول و عرض برگ دارای همبستگی مثبت در سطح 05/0 و با ارتفاع و قطر تاج بوته، تعداد شاخه های اولیه، طول و عرض ریشه و وزن بخش هوایی و ریشه دارای رابطه مثبت و معنی دار (01/0 ≥ p) بود. مطابق نتایج رگرسیون گام به گام عملکرد علوفه بر سایر صفات، وزن بوته، درصد استقرار گیاه، ارتفاع و قطر تاج در سطح 1% و طول ریشه و برگ در سطح 5% با ضریب تبیین بالا (1/91 %= R2adj) اجزای عملکرد علوفه بودند، از این رو برای دستیابی به علوفه بالاتر باید بدنبال گزینش گیاهان با بخش هوایی حجیم تر و ریشه های عمیق تر بود.