مقایسه مواد زیست فعال و ساختمان تشریحی شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii Loise) و شاتره بی کاسبرگ (F. asepala Boiss)

هدف:

 شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii) و شاتره بی کاسبرگ (F. asepala) دو گیاه علفی یکساله هستند که در اجتماعات گیاهی، جدا یا کنار هم می رویند. هدف این پژوهش مقایسه ترکیبات بیوشیمی و ساختمان تشریحی این دو گونه در جهت تعیین نزدیکی خواص دارویی آن ها بود.

گونه گیاهی مورد مطالعه در اردیبهشت 1398، از بخش مرکزی ساوه جمع آوری شدند. برای مقایسه ارزش دارویی برخی از ویژگی های دو شاتره شامل مواد موثره و ساختمان تشریحی برگ، ساقه، ریشه و میوه با هم مقایسه گردید. میزان لیپید، پروتیین، مواد آلی، قند، فنل، آلکالویید، انواع کلروفیل، مواد معدنی و فعالیت پراکسیداز با روش های کالریمتری، اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی لایه نازک، شناسایی و اندازه گیری شدند. ساختمان تشریحی با تهیه برش های عرضی، رنگ آمیز با آبی متیلن و کارمن زاجی و مطالعه با میکروسکوپ نوری انجام گرفت.

اختلاف محتوای لیپید، پروتیین، کلروفیل a و مواد معدنی ساقه، فنل ریشه، آلکالویید میوه، قند و کلروفیل b، دو گونه معنی دار بوده، ولی اختلاف ترکیبات اندام های دیگر معنی دار نبود. فعالیت پراکسیداز و تعداد ترکیبات فنلی اندام های دو گونه اختلاف معنی داری داشتند. اسیدهای چرب تقریبا در همه اندام ها به جز ساقه شاتره بی کاسبرگ مشابه بود. ساختمان تشریحی دو شاتره نیز کاملا مشابه بود.

یافته های این پژوهش نشان داد که شاتره ایرانی و بی کاسبرگ سرشار از مواد موثره و ساختمان تشریحی تقریبا مشابه هستند. این نتیجه نشان دهنده یکسان بودن ارزش دارویی آن ها است.