طراحی مدل موانع توسعه زنجیره های تولیدی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: باغات مشگین شهر)

کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های تاثیرگذار در اقتصاد هر کشور است که نقش مهمی در استقلال سیاسی و اقتصادی آن ایفا می کند. عدم وجود یک سیستم اطلاعاتی جامع و مدلی کاربردی در زنجیره ی تامین محصولات کشاورزی سبب شده است این بخش از اقتصاد کشور با وجود استعداد بالقوه، کارایی لازم را نداشته باشد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی موانع زنجیره های تولیدی محصولات کشاورزی (باغداران) استان اردبیل بود. برای گردآوری داده های تحقیق از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیه وتحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی و به کمک نرم افزار مکس کیو دا انجام شده است. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری بود و با بهره مندی از روش های هدفمند و گلوله برفی انجام شد که بر مبنای آن، 16 مصاحبه با باغداران، اساتید دانشگاه و مدیران در زمینه موانع توسعه زنجیره های تولیدی محصولات کشاورزی انجام شد. نتایج تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها، طی فرایندهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی به شکل گیری مدل موانع توسعه زنجیره های تولیدی بخش کشاورزی بر مبنای نظریه پردازی داده بنیاد انجامید. بر اساس رهیافت نظامند در نظریه داده بنیاد کدهای شناسایی شده در 6 طبقه هسته ای شامل شرایط علی، مقوله محتوایی، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند. کدهای باز، شامل 38 مفهوم و کدهای محوری نیز شامل 44 مقوله عمده بود که در نهایت، به چهار گروه مقوله گزینشی: موانع تولید محصول، تامین نهاده، توزیع محصول و مشتری در قالب موانع داخلی و خارجی برای هرکدام شناسایی گردید. براساس یافته های تحقیق ریسک تامین منابع نهاده، ضعف مقررات و ضوابط در تامین نهاده، موانع اطلاعاتی تولید، موانع راهبردی تولید، موانع رقابت در تولید، خطرات زیست محیطی، برنامه ریزی- مدیریتی، مالی- اعتباری، موانع فنی- تکنیکی، موانع هزینه توزیع محصول، موانع فقدان مقررات در سیستم توزیع و موانع فروش؛ موانع مربوط به بخش تولید، از موانع توسعه زنجیره های تولیدی محصولات کشاورزی هستند.