بررسی رابطه رخداد گردوخاک با عوامل اقلیمی و شرایط سطحی در استان خوزستان (2019-2011)‏

استان خوزستان تحت تاثیر توفان های گردوخاک است. هدف از این مطالعه تعیین مهم ترین عامل های اقلیمی و شرایط سطحی در انتقال و ‏انتشار گردوخاک های داخلی این استان می باشد. با استفاده از داده های سنجش از دور از سه منبع مختلف داده شامل ‏MERRA-2‎، ‏GLDAS‏ و آکوا، ‏میانگین ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا و همچنین برخی متغیرهای اقلیمی شامل دما و باد سطحی، رطوبت ویژه و آهنگ ‏بارش باران و شرایط سطحی شامل رطوبت خاک و پوشش گیاهی از سال 2011 تا 2019 تهیه و توزیع آن ها ترسیم و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، ‏استان خوزستان با متوسط شاخص پوشش گیاهی 15/0 مستعد فرسایش بادی و گردوخاک محلی است. همچنین غلظت جرمی گردوخاک سطحی و ‏گردوخاک ستون هوا از جنوب غرب به شمال شرق استان کاسته می شود که دلیل آن را می توان ساختار کوهستانی و همچنین افزایش فاصله مناطق شمال ‏شرق استان از کانون های بیرونی گردوخاک دانست. در توزیع ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی با دما و سرعت باد به ترتیب همبستگی 84/0 و 96/0 ‏داشته و با بارش، رطوبت خاک و شاخص پوشش گیاهی به ترتیب ضریب همبستگی 84/0-، 81/0- و 54/0- دارد. گردوخاک سطحی بیشترین همبستگی ‏را با عوامل اقلیم دارد که نشان دهنده تاثیر گردوخاک فرامحلی هستند. در توزیع سالانه، رابطه غلظت جرمی گردوخاک سطحی با پوشش گیاهی منفی به ‏دست آمد. همپنین ارتباط گردوخاک ستون هوا با پوشش گیاهی منفی و بارش مثبت بود.‏