تبیین جامعه شناختی دلایل پیوستن طبقات اجتماعی به جنبش علویان طبرستان با تاکید بر نظریه محرومیت نسبی رابرت گر

جنبش علویان طبرستان در تاریخ دیرپای ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا از دید ایدیولوژیک برای اولین بار حکومتی شیعی در ایران شکل گرفته و این موضوع، خلاف آمد شرایط سیاسی آن روزگار است. در ظهور و تثبیت این جنبش در منطقه طبرستان، مردم این دیار نقشی مهم داشته اند. دلیل این همکاری را باید برآمده از دلایل مختلفی دانست که محرومیت های نسبی از آن جمله است. تد رابرت گر مطالعاتی را در حوزه مسایل اجتماعی انجام داده است که نتیجه آن، نظریه محرومیت نسبی بوده است. این نظریه به ماهیت جنبش ها و انقلاب های سیاسی می پردازد. رابرت بر این اصل تاکید دارد که وجود موانع مختلف برای رسیدن به اهداف توده ها باعث بروز این خیزش های اعتراضی می شود. در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، ماهیت و موانع مرتبط با جنبش علویان طبرستان با رویکرد به نظریه محرومیت نسبی رابرت گر کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مولفه هایی چون: عدم کامیابی دستگاه خلافت و کارگزاران آن در بحث توانایی ارزشی؛ محرومیت نسبی مردم و خشونت سیاسی؛ اعتراض های ناشی از بی عدالتی و توزیع نابرابر منابع در کلیت این خیزش اثرگذار بوده است. همچنین، مهم ترین مانع فیزیکی برای عدم تحقق خواسته های مردم این منطقه، هژمونی قهرآمیز و سخت عمال طاهری خلافت عباسی بوده که باعث ایجاد شکاف های عمیق میان انتظارات ارزشی مردم و دریافت های آنان شده است