جستاری در وام واژه های ترکی در زبان محاوره ای شعر مشروطه

یکی از مهم‏ترین ویژگی های سبکی شعر عصر مشروطه را می ‎توان مردمی شدن زبان شعر این دوره دانست. در این دوره، شعر هر چه بیشتر به زبان مردم نزدیک شد و واژگان محاوره ای و گفتاری بسیاری به زبان شعر راه یافت. درصد واژه های ترکی در زبان محاوره ‏ای فارسی به سبب تعاملات گسترده بین زبان ترکی و فارسی، در مقایسه با زبان ادبی، بالاست و این نزدیکی زبان شعر به زبان محاوره، سبب نفوذ و رسوخ هر چه بیشتر لغات ترکی در شعر مشروطه شد که گرایش به کاربرد زبان محاوره ای داشت. بررسی شعر مشروطه از جهت ورود واژه های ترکی نشان می دهد که در این دوره، برخلاف دوره‏ های قبل، بسامد واژه های ترکی که در زبان محاوره ‎ای فارسی کاربرد داشته بر واژه های کهن ترکی رایج در متون نظم و نثر، فزونی می گیرد. اگر در گذشته واژه های کهن ترکی چون طغرا، یارغو، یزک و غیره کاربرد داشتند؛ در دوره مشروطه واژه های رایج در زبان زنده معاصر فارسی که ناشی از ارتباطات روزمره زبان ترکی و فارسی است، بیشتر می شود و درصد واژه های ترکی بالاست. این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده است با بررسی کاربرد واژه های ترکی برگرفته از زبان محاوره‎ای فارسی در شعر چند شاعر دوره مشروطه، هم وام‎گیری از زبان ترکی در این دوره و هم ارتباط این وام‎گیری زبانی با محاوره گرایی زبان شعری شاعران مشروطه را آشکار می سازد. با توجه به نتایج این تحقیق می توان گفت که حضور واژه های عامیانه ترکی در راستای عامه گرایی زبانی شعر مشروطه است.